– Różne ośrodki podejmowały heroiczne próby, by pacjentów umieścić w domach - wspomina doktor Zbigniew Szkulmowski.
Choć potrzeba wentylowania pacjentów wymagających zastępowania lub wspomagania oddechu w warunkach domowych jest znana tak długo, jak choroby wywołujące niewydolność oddechową, w Polsce leczenie respiratorami w domach chorych funkcjonuje de facto od około dwudziestu lat. To więc stosunkowo nowa gałąź medycyny.
Wentylacji inwazyjnej – czyli wówczas, gdy chory oddycha za pomocą respiratora połączonego z rurką wprowadzoną do tchawicy – chorzy bardzo często się obawiają. Czy słusznie? O tym, jakie są wskazania do wykonania tracheostomii i rozpoczęcia wentylacji inwazyjnej na przykładzie pacjentów zmagających się z chorobami nerwowo-mięśniowymi opowiedział podczas konferencji “Problemy pulmonologiczne w przebiegu chorób nerwowo-mięśniowych — ziemia niczyja” dr Zbigniew Szkulmowski, bydgoski anestezjolog, kierownik Ośrodka Wentylacji Domowej w Bydgoszczy.
Na ocenę efektywności leczenia respiratorem domowym składa się kilka czynników/ fot. Freepik
Stan zdrowia pacjenta korzystającego z domowego leczenia respiratorem podlega ocenie personelu medycznego, który odwiedza go w miejscu zamieszkania. To istotny aspekt sprawnego systemu opieki. Nadzorem objęte jest zarówno leczenie, jak i wydolność opiekuńcza bliskich chorego. CZYTAJ ARTYKUŁ
Współczesna technologia stwarza wiele możliwości komunikacji osobie po tracheostomii/ fot. Freepik
Potraficie sobie wyobrazić sytuację, gdy mimo chęci nie możecie się porozumieć z bliskimi? Nie możecie im opowiedzieć o tym co myślicie, czego potrzebujecie czy o lęku, który odczuwacie w związku z chorobą?
W domu chorego używającego respiratora pielęgniarka staje się częstym gościem/ fot. Freepik
Chory, który wraz z respiratorem wraca ze szpitala, staje się pacjentem specjalnego podmiotu leczniczego. Opieka obejmuje między innymi wizyty pielęgniarki. Na czym będzie polegać jej praca?
Rurka tracheostomijna wymaga pewnych czynności pielęgnacyjnych/ fot. Youtube.com
Niektóre elementy respiratorów i osprzęt używany do wentylacji domowej zużywają się i co jakiś czas konieczna jest ich wymiana. Dlatego – z punktu widzenia bezpieczeństwa pacjenta – kluczowa jest sprawna logistyka związana z dostarczaniem wszelkich koniecznych materiałów eksploatacyjnych.
Sytuacja psychospołeczna opiekunów chorych wentylowanych mechanicznie w domu bardzo rzadko stanowi przedmiot badań naukowych w Polsce/fot. Freepik
Zmęczenie bardzo często dotyka osób sprawujących opiekę nad bliskim korzystającym z domowego respiratora. Karolina Szatkowska – psycholog i dr Zbigniew Szkulmowski – anestezjolog przeprowadzili ciekawe badania. Ich celem było określenie związku pomiędzy zmęczeniem życiem codziennym a strategiami radzenia sobie ze stresem opiekunów chorych. W badaniu uwzględniono sposób i czas prowadzenia wentylacji.
Respiratory używane w domach przez chorych mają niewielkie rozmiary/ fot. Resmed
Respirator – ratuje życie, istotnie je przedłuża i sprawia, że oddychanie przestaje być uciążliwe. Czym właściwie jest? Budowa urządzenia jest dość prosta. Respirator to najprościej mówiąc silnik, kompresor i trochę elektroniki.
Dr Zbigniew Szkulmowski doświadczenia, które stały się później podwalinami systemu opieki wentylacyjnej w Polsce zbierał podczas stypendium, a potem pracy w jednym z wiodących francuskich ośrodków zajmujących się wentylacją domową
W Polsce najpierw refundacji NFZ podlegali tylko pacjenci po tracheostomii. Nieco później NFZ zaczął finansować również leczenie za pomocą masek. Udało się to w 2002 roku.
Lekarze upewniają się, że nie ma czynników, mogących stanowić zagrożenie w warunkach terapii domowej/fot. Freepik
Zanim chory po zabiegu tracheostomii wróci pod opiekę rodziny, przechodzi ocenę kliniczną i kwalifikację do leczenie. Ma ona pomóc lekarzom odpowiedzieć na pytanie, czy stan zdrowia chorego pozwoli mu opuścić szpital. A także czy rodzina będzie w stanie udźwignąć ciężar opieki.
