Dr Zbigniew Szkulmowski: Kiedy choroba nerwowo-mięśniowa wymaga wprowadzenia wentylacji przez rurkę tracheostomijną?
Wentylacji inwazyjnej – czyli wówczas, gdy chory oddycha za pomocą respiratora połączonego z rurką wprowadzoną do tchawicy – chorzy bardzo często się obawiają. Czy słusznie? O tym, jakie są wskazania do wykonania tracheostomii i rozpoczęcia wentylacji inwazyjnej na przykładzie pacjentów zmagających się z chorobami nerwowo-mięśniowymi opowiada dr Zbigniew Szkulmowski, bydgoski anestezjolog, kierownik Ośrodka Wentylacji Domowej w Bydgoszczy.
- Jak wspomaganie oddechu wpływa na pacjenta?
- Kiedy tracheostomia staje się konieczna?
- Przyczyny niewydolności oddechowej w chorobach nerwowo-mięśniowych
- Zaburzenia oddechowe w czasie snu
Jak wspomaganie oddechu wpływa na pacjenta?
Jaki jest cel wprowadzenia do terapii wentylacji inwazyjnej?
– Tym celem jest przede wszystkim podtrzymanie lub przedłużenie życia, poprawa jakości życia, zapewnienie wzrostu i rozwoju u dzieci. Długoterminowa wentylacja pacjentów w domach przekłada się również na zmniejszenie kosztów dla systemu opieki zdrowotnej – wskazuje dr Szkulmowski.
Wśród głównych korzyści wentylacji prowadzonej przez rurkę tracheostomijną dr Zbigniew Szkulmowski wymienia:
- wspomaganie mięśni oddechowych
- redukcję zmęczenia
- zmniejszoną ilość zmian niedodmowych
- poprawę jakości snu.
Warto jednak zdawać sobie sprawę, że przejście na wentylację inwazyjną często dla chorych oznacza zmniejszenie życiowej aktywności związane z wykonaniem tracheostomii i konieczność pozostawania pod respiratorem przez większość doby.
Kiedy tracheostomia staje się konieczna?
Jak wybrać moment zmiany wentylacji mechanicznej pacjenta z nieinwazyjnej na tracheostomię?
– To pytanie budzi mnóstwo wątpliwości. Nawet doświadczeni lekarze mają problem z określeniem tego czasu – zauważa Zbigniew Szkulmowski,, wskazując, że przy podejmowaniu decyzji należy się również zastanowić, czy wszystkie funkcje prawidłowego oddychania są zapewnione, tzn. wymiana gazowa, skuteczny kaszel z eliminacją wydzieliny z dróg oddechowych oraz rezerwa wentylacyjna.
– W chorobach nerwowo-mięśniowych te trzy parametry mogą się pogarszać – tłumaczył.
Przyczyny niewydolności oddechowej w chorobach nerwowo-mięśniowych
Pogorszenie wymiany gazowej:
- osłabienie siły mięśni oddechowych
- obniżenie objętości oddechowej
- powstanie ognisk niedoodmy
- osłabienie mięśni przykręgosłupowych – skolioza
- spadek podatności płuc, wzrost pracy oddychania,
- zmęczenie mięśni oddechowych
Kaszel (służący eliminacji wydzieliny z dróg oddechowych)
- osłabienie skuteczności odruchu kaszlowego
- trudności w ewakuacji wydzieliny z dróg oddechowych
- nasilenie niedoodmy
- zachłystowe zapalenie płuc
Zaburzenia oddechowe w czasie snu
Zaburzenia pracy przepony
W chorobach nerwowo-mięśniowych nieprawidłowości mogą dotyczyć również pracy przepony, najważniejszego z mięśni oddechowych.
– Dysfunkcja przepony może być bardzo prosto diagnozowana. Wykonuje się badanie spirometryczne w pozycji siedzącej i leżącej. Gdy mamy spadek pojemności życiowej płuc o min. 25% to świadczy o istotnej dysfunkcji przepony – tłumaczy dr Zbigniew Szkulmowski.
– To jeden z elementów wskazujących na konieczność wentylacji. Jeśli ta dysfunkcja nie będzie ustępowała w czasie wspomagania oddechu pacjenta przez maskę, będzie to jeden z elementów wskazujących na konieczność wykonania tracheostomii i wdrożenia wentylacji inwazyjnej.
Powody wprowadzenia wentylacji inwazyjnej w chorobach nerwowo-mięśniowych:
- Postęp choroby – konieczność prowadzenia wentylacji przez maskę powyżej 16 godzin na dobę,
- Narastanie objawów hipowentylacji mimo stosowania wspomagania oddechu przez maskę.
- Sytuacje, w których wentylacja przez maskę staje się niemożliwa z uwagi na stan zdrowia chorego, na przykład zapalenie płuc. W tej sytuacji, po opanowaniu zapalenia płuc możliwe bywa powrócenia od wentylacji przez maskę.
- Zwiększone ryzyko zachłyśnięcia.
- Brak możliwości skutecznego usuwania wydzieliny z dróg oddechowych.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.
