Fizykoterapia dla chorych na stwardnienie zanikowe boczne (SLA)

W przebiegu SLA (stwardnienia zanikowego bocznego) dochodzi do spastyki, czyli niekontrolowanego wzrostu napięcia mięśniowego. W konsekwencji, może ono doprowadzić do przykurczy mięśniowych. Jakie zabiegi fizykoterapeutyczne mogą okazać się w tej sytuacji pomocne?

Napięcie mięśniowe wpływa negatywnie na możliwości ruchowe chorego, utrudnia również pielęgnację. Współczesna fizykoterapia zna jednak sposoby, by ustabilizować stan napięcia mięśniowego chorego. Co jednak bardzo istotne, stwardnienie zanikowe boczne ma charakter postępujący, a więc celem wszelkich zabiegów, którym poddaje się pacjent, jest stabilizacja stanu napięcia mięśniowego. Jakie zabiegi można polecić chorym na SLA?

Kąpiele cieplne, okłady, promienie podczerwone

Chorzy na stwardnienie zanikowe boczne mogą korzystać na przykład z kąpieli cieplnych. W zakładach specjalizujących się w rehabilitacji dostępne są zarówno wanny służące do całościowych zabiegów, które – oprócz zwykłych kąpieli – wykorzystać można również do masaży podwodnych, jak i urządzenia służące do wykonywania zabiegów miejscowych (na przykład wirówki do rąk i nóg).

W fizykoterapii bardzo popularne są również okłady. Na przykład wykonywane z parafiny. Ich przeprowadzanie w warunkach domowych może być o tyle problematyczne, że parafinę trzeba podgrzać do odpowiedniej temperatury. Do stosowania w domu jako alternatywę można wykorzystywać dostępne na rynku termożele, którym łatwiej nadać pożądaną temperaturę.

W fizykoterapii chorych na stwardnienie zanikowe boczne wykorzystuje się również nagrzewanie promieniami podczerwonymi. Do tego zabiegu służy między innymi lampa Sollux. Zabieg polega na nagrzewaniu jej promieniami poszczególnych partii mięśni chorego.

Zabiegi z użyciem prądu

W likwidacji wzmożonego napięcia mięśniowego pomocna może być również elektroterapia (czyli zabiegi, do których używa się prądu elektrycznego). Muszą one być wykonywane przez wykwalifikowany personel. Jednym z takich zabiegów jest np. tonoliza – zaznacza mgr Michał Żurawiński, fizjoterapeuta, współautor poradnika dla chorych na SLA/MND.

Tonoliza polega na stymulowaniu mięśni porażonych spastycznie krótkimi impulsami o wysokim natężeniu. Mięśnie najpierw się kurczą, a następnie rozluźniają. W momencie rozkurczu mięśni agonistycznych (zginacze) stymuluje się serią impulsów modulowanych w amplitudzie mięśnie antagonistyczne (prostowniki). Naprzemienna odpowiedź zginaczy i prostowników przetorowuje ponownie odruchowy mechanizm wzajemnego unerwienia i przywraca czasowo równowagę fizjologiczną.

Zimne zabiegi czyli krioterapia

W niektórych przypadkach, do obniżenia napięcia mięśniowego używa się zimna. Krioterapia wykorzystuje do tego oddziaływanie azotem lub dwutlenkiem węgla.

– Z uwagi na indywidualny przebieg choroby, dobór zabiegów, w których korzysta chory, powinien być skonsultowany z lekarzem prowadzącym, a samo ich wykonanie przeprowadzone przez doświadczonego rehabilitanta (dotyczy to szczególnie zabiegów w warunkach domowych) – zaznacza mgr Michał Żurawiński.

Fizykoterapia pomaga walczyć z bólem

Co warto odnotować, ból, będący wynikiem przykurczy mięśniowych, może być niwelowany za pomocą zabiegów fizykalnych. Takie działanie mają zabiegi cieplne, ale również niektóre zabiegi elektroterapeutyczne. Za przykład może tu służyć jonofereza, czyli wprowadzanie do organizmu leku przeciwbólowego za pomocą prądu stałego. Tego typu zabiegi mają charakter miejscowy.

– Zabiegi fizykalne mogą przynieść tylko chwilową poprawę stanu napięcia mięśniowego. Dlatego stosuje się je jako etap przygotowawczy do prowadzenia ćwiczeń ruchowych , które wtedy przynoszą lepszy rezultat – zaznacza Michał Żurawiński.

W walce z bólem skuteczne mogą się okazać również stosowane w fizykoterapii prądy tens czy prąd treberta. Mogą one być stosowane zarówno miejscowo (tens), jak i segmentarnie. – Jeśli dolegliwości bólowe zlokalizowane są w obrębie kończyn dolnych, a w miejscu tego bólu nie można wykonać zabiegu, ponieważ istnieją jakieś przeciwwskazania, zabieg wykonuje się na odpowiednim fragmencie kręgosłupa, osiągając w ten sposób działanie przeciwbólowe. Tego typu zabiegi wykonuje wykwalifikowany personel, po uprzedniej ocenie stanu pacjenta – tłumaczy fizjoterapeuta.

Fizykoterapia dysponuje wieloma narzędziami, które mogą uśmierzyć ból lub poprawić czasowo stan pacjenta. By osiągnąć optymalne rezultaty, konieczne jest współdziałanie lekarza i fizjoterapeuty.

 

Źródło:

1. Poradnik dla chorych na SLA/MND, red. Paweł Bela, chory: Dignitas Dolentium, wyd. 1., Nowy Targ 2009

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.