Skala funkcjonalna Barthel
Skala funkcjonalna Barthel – ocenia sprawność pacjenta w zakresie podstawowych czynności dnia codziennego. Stanowi także podstawę kwalifikacji do stacjonarnej opieki długoterminowej w placówkach opiekuńczych.
Skalę funkcjonalną Barthel opracowano w latach 60. XX wieku. Jej autorkami są lekarka Florence Mahoney a także fizjoterapeutka Dorothy Barthel. Najczęściej stosowana jest do oceny ruchowej chorych. W Polsce skalę Barthel stosuje się na przykład przy kwalifikacji pacjenta do długoterminowej opieki w placówce, np. zakładzie opiekuńczo-lecznicznym. Skala Barthel porządkuje informacje na temat samodzielności pacjenta w podstawowych codziennych czynnościach, takich jak poruszanie się, jedzenie, mycie, itp. Wynik pozwala określić, jakie czynności pacjent może wykonać samodzielnie, w jakich potrzebuje asysty, które natomiast znajdują się poza jego zasięgiem. Druk skali Barthel wypełniają np. lekarze (np. geriatra) oraz pielęgniarki środowiskowe, aby pacjent mógł otrzymać skierowanie do ośrodka opieki długoterminowej.
Co opisuje skala Barthel?
Na skalę Barthel składa się 10 pytań o czynności dnia codziennego, takie jak: poruszanie się, jedzenie, mycie się , korzystanie z toalety, kontrolę nad oddawaniem moczu i stolca, transfer z łóżka na krzesło, itp. Przy każdej czynności przyznaje się punkty, które po zliczeniu pomagają odpowiedzieć na pytanie o stan funkcjonalny pacjenta. Pytania zwykle pozwalają określić stan czynnościowy chorego jako niesamodzielny (0 punktów), potrzebę pomocy (5 punktów) lub niezależny (10 punktów) w wykonywaniu danej aktywności. Im więcej punktów, tym większa jest samodzielność chorego.
Skala Barthel:
Spożywanie posiłków
- 0 – chory nie jest w stanie samodzielnie jeść
- 5 – potrzebuje pomocy w krojeniu, smarowaniu, nalewaniu
- 10 – osoba jest samodzielna
Przemieszczanie się, np. z łóżka na krzesło, siadanie
- 0 – chory nie jest w stanie przemieszczać się, nie utrzymuje równowagi przy siedzeniu
- 5 – chory potrzebuje większej pomocy fizycznej, potrzebna jest jedna lub dwie osoby
- 10 – potrzebna jest mniejsza pomoc słowna lub fizyczna
- 15 – osoba jest samodzielna
Utrzymywanie higieny osobistej
- 0 – potrzebuje pomocy przy czynnościach osobistych
- 5 – chory jest niezależny przy myciu twarzy, czesaniu się, a także myciu zębów (z zapewnionymi pomocami).
Korzystanie z toalety (WC)
- 0 – osoba zależna
- 5 – potrzebuje trochę pomocy, ale może coś zrobić samodzielnie
- 10 – chory jest niezależny
Mycie, kąpiel całego ciała
- 0 – zależny
- 5 – niezależny (lub pod prysznicem)
Poruszanie się (po powierzchniach płaskich)
- 0 – nie porusza się lub < 50 m
- 5 – niezależny na wózku (wliczając zakręty) > 50 m
- 10 – spacery z pomocą (słowną lub fizyczną) jednej osoby > 50 m
- 15 – niezależny (ale może potrzebować pewnej pomocy, np. laski) > 50 m
Wchodzenie i schodzenie po schodach
- 0 – chory nie jest w stanie
- 5 – potrzebuje pomocy (słownej, fizycznej, przenoszenia)
- 10 – samodzielny
Ubieranie się i rozbieranie
- 0 – osoba zależna
- 5 – potrzebuje pomocy, ale może wykonywać połowę bez pomocy
- 10 – niezależny(-a) (przy zapinaniu guzików, zamka, wiązaniu sznurowadeł itp.)
Kontrolowanie stolca/zwieracza odbytu
- 0 – chory nie panuje nad oddawaniem stolca (lub potrzebuje lewatyw)
- 5 – sporadycznie bezwiednie oddaje stolec
- 10 – kontroluje oddawanie stolca
Kontrolowanie moczu/zwieracza pęcherza moczowego:
- 0 – chory nie panuje nad oddawaniem moczu lub jest cewnikowany i przez to niesamodzielny
- 5 – czasami popuszcza mocz (zdarzenia przypadkowe)
- 10 – kontroluje oddawanie moczu
Wynik w skali Barthel
Maksymalnie, osoba w pełni samodzielna w skali Barthel uzyska 100 punktów. Jej twórcy wyznaczyli trzy przedziały opisujące ograniczoną sprawność pacjenta:
- 0-20 pkt. – stan pacjenta „bardzo ciężki”
- 21-85 pkt. – stan pacjenta „średnio ciężki”
- 86-100 pkt. – stan pacjenta „lekki”.
Wynik do 40 punktów w skali Barthel kwalifikuje chorego do opieki długoterminowej – jest równoznaczny z tym, że pacjent potrzebuje stałej opieki.
Czytaj także: SM: Co to jest EDSS – Rozszerzona Skala Niesprawności?
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.
