Podstawowe zasady podawania diety i płynów przez zgłębnik w żywieniu dojelitowym

Diety stosowane w żywieniu dojelitowym mają skład dostosowany potrzeb chorego. Jakie są podstawowe zasady podawania diety, których bezwarunkowo należy przestrzegać?

Preparaty odżywcze stosowane w żywieniu dojelitowym określane bywają również terminem „diety przemysłowej”. Ich cechą charakterystyczną jest stały, dobrany do potrzeb chorego skład oraz stała wartość energetyczna i wartości odżywcze.

Dieta przemysłowa nie zawiera też składników potencjalnie nietolerowanych przez chorego takich jak gluten czy laktoza. Jest również jałowa, co gwarantuje choremu bezpieczeństwo mikrobiologiczne – przekładające się na niskie ryzyko zakażeń. Podawaną dojelitowo dietą można również skorygować zaburzenia metaboliczne spowodowane chorobą.

Dobór odpowiedniego żywienia dojelitowego

Konkretny rodzaj diety choremu dobiera się biorąc pod uwagę schorzenie i zapotrzebowanie na składniki odżywcze, wydolność narządów oraz inne problemy zdrowotne – na przykład zaparcia czy biegunki. Diety są zróżnicowane również jeśli chodzi o rodzaj dostępu do przewodu pokarmowego

Podstawowe zasady żywienia dojelitowego

1. Temperatura pokojowa

Podawana choremu dieta nie może mieć ani zbyt wysokiej, ani zbyt niskiej temperatury. Jeśli jest zbyt chłodna, należy ją powoli i ostrożnie ogrzać w kąpieli wodnej, a następnie przed podaniem przechowywać w temperaturze pokojowej.

Preparatów odżywczych pod żadnym pozorem nie wolno gotować, ogrzewać w kuchence mikrofalowej ani mieszać z wrzątkiem.

2. Rozcieńczanie diety

Na ogół w długotrwałym dojelitowym żywieniu w warunkach pozaszpitalnych do żołądka podaje się dietę nierozcieńczoną. Jednak gdy chodzi o pacjentów długotrwale głodzonych, chorych w ciężkim stanie – w początkowej fazie wskazane może być rozcieńczanie diety podawanej do jelita cienkiego.

Diety hiperosmotyczne podawane do żołądka rozcieńcza się wodą, podawane do jelita cienkiego – płynami fizjologicznymi.

3. Metody podawania diet przemysłowych

Jest kilka metod podawania preparatów odżywczych do zgłębników. Najbardziej zbliżona do naturalnego przyjmowania posiłków jest metoda bolusa. Określoną przez lekarza porcję diety podaje się choremu w czasie od 20-30 minut do kilku godzin.

Przy metodzie ciągłej pacjent otrzymuje dobową porcję diety w długim czasie – 22-24 godzin ze stałym tempem podaży (dieta może być też podawana przez 12-14 godzin z nocną przerwą).

Z kolei karmienie nocne polega na podawaniu żywienia w stałym tempie w długim czasie w nocy. Z tej formy podawania żywienia dojelitowego korzystają np. chorzy na mukowiscydozę.

4. Płukanie zgłębnika

Trzeba bezwzględnie pamiętać o konieczności płukania zgłębnika  przed i po każdym podaniu diety. Zaniedbanie lub niewłaściwe wykonywanie tej czynności powodują jego zatkanie i w konsekwencji konieczność wymiany. Jest o to szczególnie łatwo, gdy w podawanej choremu diecie występują włókna pokarmowe.

5. Nawodnienie do zgłębników

Poza przyjmowaniem diety, chory za pośrednictwem zgłębnika przyjmuje również płyny. Można ich dostarczać przed, po podawaniu diety lub z nią zmieszane.

6. Pozycja chorego w czasie karmienia

Podawanie diety do żołądka powinno się odbywać na siedząco. Jeśli jednak chory nie może usiąść, wezgłowie łóżka na czas karmienia  unosi się o 30 st. Zapobiega to zachłystywaniu się.

 

Źródło:

1. Farmakoterapia przez zgłębniki enteralne, Poradnik dla personelu medycznego prowadzącego żywienie dojelitowe w warunkach domowych i w stacjonarnej opiece długoterminowej, pod. dr. n. med. Anna Zmarzły, PZWL Wydawnictwo Lekarskie Sp. z o.o., Warszawa 2017