Czy rehabilitacja metodą PNF boli?
Metoda PNF, czyli proprioceptywne nerwowo-mięśniowe torowanie ruchu – na czym polega? W jakich schorzeniach PNF jako metoda rehabilitacji znajduje zastosowanie?
PNF opiera się na neurofizjologicznych zasadach wykonywania ruchu. Znajduje zastosowanie zarówno w przywracaniu utraconej sprawności, jak i kształtowaniu zaburzonych umiejętności ruchowych.
PNF skupia się na ułatwianiu zgodnego z fizjologicznymi sposobami wykonywania ruchu. Fizjoterapia prowadzona metodą PNF z definicji dla pacjenta ma być bezbolesna. A także zgodna z konkretnymi potrzebami funkcjonalnymi, takimi jak na przykład: poprawa chodu, praca nad siłą rąk, praca nad możliwością dłuższego utrzymania głowy, samodzielnego ubrania się, itp.
Metoda PNF – analiza ruchu pacjenta
Zatem u podstaw pracy metodą PNF leży zdiagnozowanie potrzeb pacjenta, a następnie na tej podstawie przeanalizowanie ruchu pacjenta w odniesieniu do jego prawidłowego, fizjologicznego przebiegu. Ponadto zadaniem fizjoterapeuty jest z jednej strony poszukiwanie przyczyn problemów zgłaszanych przez pacjenta, z drugiej do osiągnięcia celów fizjoterapeuta posługuje się najsprawniejszymi umiejętnościami ruchowymi pacjenta.
Podczas ćwiczeń wykorzystuje się mechanizm przeniesienia siły mocniejszych grup mięśniowych na słabsze. Dzięki temu silne i zdrowe regiony ciała pobudzają i uruchamiają aktywność motoryczną w słabszych lub uszkodzonych obszarach.
Kto odniesie korzyści ze stosowania metody PNF
Metodę PNF stosuje się w leczeniu i rehabilitacji pacjentów:
- po udarach mózgu
- urazach czaszkowo-mózgowych
- urazach rdzenia kręgowego
- z chorobą Parkinsona
- stwardnieniem rozsianym (SM)
- stwardnieniem zanikowym bocznym (SLA)
- chorobami móżdżku
- polineuropatiami
- dystrofiami mięśniowymi
- skoliozami
- po operacjach wszczepienia endoprotezy biodra lub kolana
- rekonstrukcji więzadeł stawu kolanowego
- po złamaniach kości
- z zaburzeniami oddychania i połykania.
Wzorce ruchu w PNF
Technika PNF korzysta ze złożonych wzorców ruchowych, z których człowiek bezwiednie korzysta w trakcie całego życia. PNF wyróżnia wzorce ruchu dla:
- łopatki
- miednicy
- kończyny górnej
- dolnej
- tułowia
- głowy.
Dodatkowo określono wzorce dla równoczesnych ruchów kończyn górnych i dolnych.
Wzorce ruchowe służą dostarczeniu do mózgu wyraźnych bodźców. Uruchamiają one mechanizmy odtwarzania lub poprawy kontroli nad motoryką, stabilnością, koordynacją, a także zręcznością.
Metoda PNF służy nie tylko ukształtowaniu konkretnej czynności nerwów i mięśni potrzebnej do wykonania jakiegoś konkretnego ruchu, na przykład podania ręki, odwrócenia się na bok, itp, ale ma także wpływać na funkcje całego układu ruchu pacjenta.
Metoda PNF uczy prawidłowego ruchu
Często mówi się o tym, że fizjoterapia prowadzona metodą PNF uczy ruchu. Czyni to dwojako. Poprzez:
- odtwarzanie jakiejś utraconej przez pacjenta funkcji ruchowej
- wielozmysłowe bodźcowanie.
Wielozmysłowe bodźcowanie – co to takiego?
Co oznacza nauka utraconej bądź zniekształconej funkcji ruchowej łatwo sobie wyobrazić i wytłumaczyć. Co natomiast kryje się pod pojęciem „wielozmysłowego bodźcowania”? W uproszczeniu chodzi o sumowanie tego, jak pacjent odczuwa własny ruch z bodźcami zewnętrznymi, takimi jak:
- odpowiedni chwyt terapeuty, który dokładnie określa kierunek wykonywanego ruchu
- kontakt wzrokowy podczas którego pacjent kontroluje a także koryguje swój ruch
- kontakt słowny uświadamiający pacjentowi określony ruch krótkim komunikatem
- opór dostosowany do potrzeb a także możliwości konkretnego pacjenta – pozwalający na torowanie ruchu, wpływa na stabilność, kontrolę motoryczną i świadomość ruchu pacjenta
- trakcja czyli rozciąganie/wydłużenie mięśni tułowia lub kończyn, aproksymacja – czyli dociśnięcie powierzchni stawowych, streching czyli impuls pobudzający rozciągnięty mięsień do skurczu lub stymulujący napięty mięsień do intensywnego skurczu, co pobudza proprioreceptory znajdujące się w mięśniach, ścięgnach a także torebkach stawowych.
Po co uczyć ciało wzorców ruchowych?
Nauczenie prawidłowego ruchu służy normalizacji pracy mięśni. Ponadto zapobiega utrwalaniu nieprawidłowych wzorców ruchowych. Korzyści z zastosowania metody PNF:
- poprawa koordynacji i równowagi
- zwiększenie siły i wytrzymałości mięśni
- poprawa czucia głębokiego
- zwiększenie zakresu ruchu.
- poprawa techniki wykonywania różnego rodzaju ruchów, w tym chodu.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.
