Badania wymiany gazowej pacjenta kwalifikowanego do wentylacji – przezskórne badanie ciśnienia parcjalnego CO2
Przezskórne badanie ciśnienia parcjalnego jest powszechnie stosowane zarówno na etapie kwalifikacji chorego do wentylacji domowej, jak i potem – gdy ocenia się skuteczność prowadzonej wentylacji. Na czym polega i jakie ma ograniczenia?
W diagnostyce zaburzeń wymiany gazowej największą wartość mają badania, którymi łatwo ocenić możemy nieprawidłowości występujące w czasie nocnego snu chorego. Jednym z nich jest przezskówne badanie ciśnienia parcjalnego CO2.
Podstawy fizjologiczne i technologiczne przezskórnego pomiaru PaCO2 (TcCO2) zostały podane przez Severinghausa. Wykazał on liniową zależność pomiędzy tętniczą i przezskórną PaCO2 w zakresie od 20 do 75 mmHg już w latach 60.
Pierwsze monitory do pomiaru przezskórnego PaCO2 zaczęły funkcjonować w praktyce klinicznej 40 lat później.
Na czym polega badanie przezskórne badanie ciśnienia parcjalnego CO2?
Pomiar opiera się na elektrochemicznej elektrodzie Stow-Severinghouse’a, ogrzewanej do temperatury ok 42 st.C.
Ogrzewanie jest konieczne aby zwiększyć perfuzję przez skórę i uczynić ją bardziej przepuszczalną dla CO2. Jako że CO2 to końcowy produkt przemiany materii w komórkach, ogrzany czujnik mierzy nie tylko CO2 w naczyniach skórnych, ale także CO2 produkowany przez komórki skóry. Daje to niewielkie zawyżenie wartości CO2 w stosunku do rzeczywistego ciśnienia parcjalnego w naczyniach tętniczych rzędu 5-6 mmHg. Wykazano ścisłą korelację pomiędzy TcCO2 a PaCO2 w warunkach klinicznych u dorosłych i u dzieci. Współczesne monitory wyposaża się w funkcję automatycznej korekcji wskazywanego TcCO2 do poziomu rzeczywistego PaCO2. Za pomocą większości dostępnych urządzeń mierzy się jednocześnie SpO2.
Do płatka ucha lub klatki piersiowej
Pomiar TcCO2 jest bardzo łatwy. Po kalibracji urządzenia przymocowuje się elektrodę pomiarową do płatka ucha (klipsem) lub do skóry klatki piersiowej, podobnie jak elekrodę EKG. Metoda ta nie oddaje gwałtownych zmian PCO2 (opóźnienie rzędu 30 sekund). Wystarcza jednak do oceny chwilowych wahań PCO2, a także trendów zmian w czasie kilku godzin. Rejestracja nocna TcCO2 daje doskonały wgląd w skutki zaburzeń oddechowych w czasie snu na parametry wymiany gazowej i szeroko stosuje się ją w czasie kwalifikacji do wentylacji długoterminowej, a także potem – przy monitorowaniu skuteczności wentylacji.
Źródła:
- Wentylacja mechaniczna. Teoria i praktyka, red. Dariusz Maciejewski, Katarzyna Wojnar-Gruszka, artykuł: “Wentylacja Domowa” Zbigniew Szkulmowski, wyd. Alfa-medica press, 2016 r.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.
