Ubytek masy ciała u starszych osób zwiększa ryzyko zgonu
Wahania masy ciała są często odzwierciedleniem kondycji całego organizmu. Ubytek masy ciała u starszych, nieobciążonych poważnymi chorobami internistycznymi osób ma związek z ryzykiem zgonu.
Przeanalizowano dane ponad 16,5 tysiąca zdrowych osób po 70. roku życia. Na początku badania oraz po rocznej obserwacji mierzono im obwód talii i masę ciała. Badanie obejmowało osoby bez:
- widocznej choroby sercowo-naczyniowej (CVD)
- demencji
- niepełnosprawności fizycznej
- ograniczającej życie choroby przewlekłej.
Analizę danych przeprowadzono od kwietnia do września 2022 roku.
Masa ciała a śmiertelność
Głównym odkryciem tego badania było to, że utrata masy ciała o ponad 10 proc. wiązała się z wyższą śmiertelnością z jakiejkolwiek przyczyny. W tym zwiększoną śmiertelnością z powodu raka, CVD i innych niż rak chorób układu krążenia. Dane te odnoszą się zarówno do mężczyzn, jak i kobiet.
Zauważono, że mężczyźni z ubytkiem masy ciała między 5% a 10% mieli o 33% wyższe ryzyko zgonu z jakiegokolwiek powodu niż mężczyźni ze stabilną masą ciała. U mężczyzn z ubytkiem masy ciała większym niż 10% ryzyko wynosiło 289%.
Dla kobiet wartości te wyniosły odpowiednio 26% i 114%. Ubytek masy ciała o więcej niż 10% zwiększał ryzyko zgonu z powodu nowotworu 3,5 krotnie u mężczyzn. A także 2,8-krotnie u kobiet.
Ryzyko zgonu z powodu chorób sercowo-naczyniowych było ponad 3-krotnie większe dla mężczyzn z ubytkiem masy ciała większym niż 10% w porównaniu do mężczyzn bez ubytku masy ciała. A dla kobiet blisko dwukrotnie większe.
Sprzeczne wyniki wcześniejszych badań
W dwóch wcześniejszych badaniach analizowano związek utraty masy ciała ze śmiertelnością z powodu chorób układu krążenia i nowotworów. Uzyskano sprzeczne wyniki. Badanie Enquête de Santé Psychologique-Risques, Incidence et Traitement (ESPRIT) wykazało, że utrata masy ciała wiązała się z wyższą śmiertelnością z powodu chorób układu krążenia, ale nie z rakiem.
Badanie Guangzhou Biobank
Z kolei badanie Guangzhou Biobank wykazało, że zgłaszana przez pacjentów utrata masy ciała wiązała się z wyższą śmiertelnością z powodu chorób układu krążenia i raka. Badania te różniły się od obecnej kohorty. Obejmowały uczestników z różnymi chorobami przewlekłymi. Nie uwzględniały ani nie wykluczały osób z niedawną hospitalizacją.
Tym razem wykazano, że utrata masy ciała wiązała się ze śmiertelnością z jakiejkolwiek przyczyny i wzrostem wszystkich głównych przyczyn zgonów. W tym raka i CVD w początkowo zdrowej populacji. Ponadto badanie wykazało, że wyniki te utrzymywały się nawet po uwzględnieniu:
- wieku
- stanu słabości
- wyjściowego BMI
- kraju urodzenia
- palenia tytoniu
- nadciśnienia
- cukrzycy
- hospitalizacji w ciągu ostatnich 24 miesięcy.
Dostosowanie do niedawnej hospitalizacji jest ważne. Po hospitalizacji często następuje bowiem utrata masy ciała z powodu ostrych stanów.
Okazało się, że utrata masy ciała u starszych mężczyzn i kobiet wiąże się ze zwiększonym ryzykiem śmiertelności. Niezależnie od wyjściowej masy ciała danej osoby. Tj. nieoczekiwana utrata masy ciała nawet wśród dorosłych z otyłością wiąże się ze zwiększoną śmiertelnością. Niezależnie od innych potencjalnych korzyści z utraty masy ciała, które są związane z jakością życia i innymi chorobami.
Różne składy ciał kobiet i mężczyzn
Obserwacja, że utrata masy ciała wiązała się ze śmiertelnością wśród mężczyzn, może wynikać z różnych cech składu ciała mężczyzn i kobiet. U mężczyzn większa część masy ciała składa się z masy mięśniowej i kostnej. Tymczasem u kobiet większa część masy ciała składa się z tłuszczu. Jeśli utrata masy ciała poprzedzająca przewlekłą chorobę jest głównie utratą masy mięśniowej i kostnej, może to wyjaśniać różnice obserwowane między mężczyznami i kobietami. Coś podobnego może wyjaśniać, dlaczego utrata masy ciała, a nie zmniejszenie obwodu talii, jest bardziej związana ze śmiertelnością.
W tej grupie wiekowej utrata masy ciała wiązała się w dużej mierze związana ze zmniejszeniem apetytu. To prowadziło do zmniejszenia spożycia żywności. Apetyt to złożony proces. Regulowany zarówno przez ośrodkowy układ nerwowy, jak i różne krążące hormony. Przedstawiono kilka propozycji wyjaśniających, dlaczego apetyt może być tłumiony we wczesnych stadiach przewlekłej choroby. Począwszy od wzrostu odporności na hormony stymulujące apetyt zwiększone poziomy cytokin zapalnych i wysokie poziomy innych mediatorów, takich jak czynnik różnicowania wzrostu. Stężenia tego ostatniego w osoczu są zwiększone w przewlekłej chorobie zapalnej, większości podtypów raka oraz chorobach układu krążenia i nerek. A kilka badań podłużnych wykazało, że jest on niezależnie związany ze spadkiem masy mięśniowej i siły mięśni.
Biorąc pod uwagę wyniki tych badań lekarze powinni być świadomi istotnego związku ze śmiertelnością nawet stosunkowo niewielkiej utraty masy ciała (≥5%). Szczególnie wśród starszych mężczyzn. Ryzyko to wykracza poza zwiększone ryzyko zachorowania na raka, obejmując choroby układu krążenia i szereg innych schorzeń ograniczających życie.
Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl
Źródła:
- https://jamanetwork.com/journals/jamanetworkopen/fullarticle/2803643
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.
