W zaawansowanym stadium choroby nowotworowej dość często się zdarza, że komórki nowotworowe z pierwotnego guza, np. zlokalizowanego w piersi albo prostacie, rozsiewają się po całym organizmie, przedostając się m.in. do tkanki kostnej. Choć przerzuty to nie jest dobry znak, to jednak nie oznacza to, że jesteśmy na przegranej pozycji. Trzeba je leczyć nawet wtedy, gdy nie dają jeszcze żadnych objawów.

  • Jakie są najczęstsze lokalizacje przerzutów kostnych?
  • Powikłania przerzutów do kości
  • Jak ograniczyć ryzyko przerzutów nowotworu do kości?

Onkolodzy podkreślają, że blisko 70 proc. pacjentów z chorobą nowotworową w stadium uogólnionym (oznacza ono, że choroba nowotworowa z miejsca pierwotnego rozprzestrzeniła się po organizmie) ma przerzuty do kości. U kobiet najczęściej dochodzi do nich w zaawansowanym stadium rozwoju raka piersi. Natomiast u mężczyzn w przypadku uogólnionego raka gruczołu krokowego (prostaty). Problem ten występuje jeszcze częściej (nawet w 95 proc. przypadków) w przebiegu jednego z nowotworów hematologicznych, jakim jest szpiczak mnogi. Zdecydowanie rzadziej zaś dochodzi do przerzutów kostnych w zaawansowanych rakach nerki czy płuca (około 40 proc. pacjentów).

Najczęstsza lokalizacja przerzutów kostnych

U większości chorych przerzuty kostne są umiejscowione w obrębie:

  • kręgosłupa
  • żeber
  • kości miednicy
  • kości udowych i ramiennych
  • w kościach czaszki.

Mogą one dawać różne objawy. Jednym z najczęstszych jest ból, który pojawia się w trakcie aktywności fizycznej oraz nocą. Ból nie zmniejsza się w pozycji leżącej.

Powikłania przerzutów do kości

Onkolodzy podkreślają, że przerzuty do kości można i trzeba leczyć, gdyż dzięki temu można zmniejszyć ryzyko rozwoju wielu groźnych powikłań albo przynajmniej znacząco opóźnić ich postęp, a przez to poprawić jakość życia w chorobie. Chodzi m.in. o takie możliwe powikłania oraz ich skutki, jak:

  • złamania,
  • niedowłady,
  • dolegliwości bólowe,
  • konieczność wykonywania zabiegów chirurgicznych w obszarze kostnym,
  • ograniczenie sprawności,
  • utrata mobilności,
  • skrócenie życia chorego.

Dlatego Europejskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej (ESMO) rekomenduje, aby leczenie zmian przerzutowych w kośćcu rozpoczynać niezwłocznie po ich rozpoznaniu. Nawet gdy nie dają jeszcze żadnych objawów.

– Od tego momentu, oprócz typowego, głównego leczenia onkologicznego nowotworu, konieczne jest więc także włączenie i prowadzenie równoległej terapii dedykowanej dla zmian przerzutowych kośćca. Ma ona zapobiec ich powikłaniom i poprawić jakość życia chorego – podsumowuje lek. med. Małgorzata Stelmaszuk, specjalista onkologii klinicznej z sieci Lux Med Onkologia.

Stwierdzenie przerzutów do kości oznacza uogólnienie (rozsiew) choroby nowotworowej w organizmie i pogarsza rokowanie. Jednak dzięki szybko rozpoczętemu leczeniu tych przerzutów można uniknąć lub złagodzić wiele związanych z nimi dolegliwości, a także wydłużyć życie.

„W wielu przypadkach chorzy z przerzutami w kościach żyją jeszcze przez wiele lat” – czytamy na stronie Fundacji Tam i z Powrotem.

Wczesne wykrycie nowotworu zmniejsza prawdopodobieństwo przerzutów do kości

Na koniec przypomnijmy. Ryzyko przerzutów do kości w chorobie nowotworowej można znacząco ograniczyć, ale pod pewnymi warunkami:

  • że wykryje się nowotwór na wczesnym etapie jego rozwoju
  • bardzo szybko rozpocznie jego leczenie.

Warto zatem zachowywać tzw. czujność onkologiczną i regularnie poddawać się zalecanym badaniom profilaktycznym. W tym badaniom przesiewowym:

  • cytologii i mammografii (kobiety),
  • oznaczaniu hormonu PSA w moczu i badaniu per rectum (mężczyźni)
  • kolonoskopii, morfologii i badaniu ogólnemu moczu (obie płcie)
  • niskodawkowej tomografii komputerowej płuc i/lub RTG płuc.

Wciąż mało powszechna jest wiedza, że istnieją też szczepienia przeciw wirusowi HPV, zabezpieczające przed niektórymi nowotworami – przede wszystkim głowy i szyi, odbytu oraz szyjki macicy.

Vik, zdrowie.pap.pl

Czytaj także: Leczenie onkologiczne – jak radzić sobie z brakiem apetytu?

Źródła:
  1. „Przerzuty nowotworowe w kościach”: wykład lek. med. Małgorzaty Stelmaszuk, specjalisty onkologii klinicznej z sieci Lux Med Onkologia, wygłoszony 15 kwietnia 2021 r. podczas webinarium na temat wybranych problemów współczesnej onkologii – w ramach Akademii Pielęgniarstwa Onkologicznego.
  2. „Przerzuty nowotworowe w kościach. Co warto wiedzieć”: poradnik dla pacjentów wydany przez Polskie Towarzystwo Onkologii Klinicznej oraz Fundację Tam i z Powrotem.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.

Jeśli jesteś zainteresowany otrzymywaniem informacji o nowych publikacjach - zapisz się do naszego newslettera.