Sterydy w leczeniu astmy

Sterydy są popularnymi środkami wykorzystywanymi w leczeniu stanów zapalnych w organizmie, np. w przebiegu astmy. Prof. Marek L. Kowalski, kierownik Kliniki Immunologii i Alergii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi w wystąpieniu dla Szkoły Astmy opowiada o ich działaniu, bezpieczeństwie stosowania, a także możliwych działaniach niepożądanych.

Spora grupa pacjentów borykających się z astmą korzysta z leczenia sterydami. W przebiegu astmy stosuje się je w postaci:

• tabletek
• wziewnie
• dożylnie.

Choć glikokortykosteroidy w medycynie funkcjonują od lat, terapia z ich użyciem budzi pewne kontrowersje i niechęć pacjentów.

– Większość moich pacjentów z astmą przyjmuje te leki i wiem, że one są bardzo skuteczne, ale wiem również od pacjentów, że budzą one sporo wątpliwości – mówił w swoim wystąpieniu dla Szkoły Astmy prof. Marek L. Kowalski.

Glikokortykosteroidy – co to jest

Glikokortykosteroidy to naturalne hormony występujące w naszym organizmie. Produkują je nadnercza i dzięki tej produkcji dochodzi do prawidłowego metabolizmu. Organizm wytwarza glikokortykosteroidy na przykład w sytuacji dużego stresu. Glikokortykosteroidy mają także znaczne działania przeciwzapalne.

– I to ich działanie zostało wykorzystane w ten sposób, że syntetyzowane sztuczne hormony są stosowane już od bardzo wielu lat w leczeniu różnych chorób zapalnych u człowieka. Również astma oskrzelowa od wielu lat stanowi jeden z celów stosowania leków steroidowych, glikokortykosteroidowych – tłumaczy prof. Marek L. Kowalski. Zaletą leków sterydowych jest także ich stosunkowo szybkie działanie.

Sterydy doustne zasady stosowania

– Leki steroidowe byłyby doskonałymi lekami, gdyby nie to, że stosowane w takiej postaci mają dość poważne objawy uboczne – przyznaje prof. Marek L. Kowalski.

U których pacjentów sterydy doustne są wskazane?

Podaje się je tylko pacjentom z najcięższym przebiegiem choroby lub w sytuacji nagłego zaostrzenia astmy – wówczas sterydy w tabletkach lub podane dożylnie szybko gaszą objawy choroby.

Sterydy doustne przepisuje się także pacjentom, w przypadku których inne formy leczenia nie pozwalają kontrolować choroby.

Leczenie sterydami doustnymi – efekty uboczne

Leczenie sterydami jest jednak obarczone także szeregiem działań niepożądanych. Mogą się one nasilać szczególnie wówczas, gdy kortykosteroidy nie są stosowane ściśle według zaleceń lekarza, np. w zbyt dużej dawce i zbyt długo. Efekty uboczne stosowania doustnych kortykosteroidów to np.:

• pogorszenie odporności
• zwiększenie ryzyka zakażeń
• przyrost masy ciała
• zaburzenia gospodarki węglowodanowej
• niekorzystny wpływ na układ kostny.

– Dlatego, jeżeli stosujemy leki kortykosteroidowe doustnie, stosujemy je zwykle krótko i takie krótkie podanie, nawet większych dawek steroidowych, nie powoduje praktycznie żadnych objawów ubocznych – prof. tłumaczy Marek L. Kowalski.

Sterydy wziewne w leczeniu astmy

Inhalator z lekiem sterydowym to pierwsze skojarzenie, jakie wiele osób ma z osobą chorą na astmę. – Większość moich pacjentów, leczonych z powodu astmy, przyjmuje wziewne glikokortykosteroidy i dzięki temu czują się dobrze. Mają objawy, jak mówimy, choroby pod kontrolą – wyjaśnia prof. Marek L. Kowalski.

Na czym polega działanie wziewnych sterydów? Podawane są w inhalacji, działają miejscowo – w oskrzelach chorego.

Efekt ich działania jest stosunkowo szybki i silny. Zaletą tej terapii jest również fakt, że wziewna postać leku powoduje, że stosunkowo niewiele substancji wchłania się do krążenia chorego, a więc niepożądane działania są ograniczone. Nie oznacza to jednak, że wcale nie występują. Najczęstsze objawy niepożądane:

• uczucie podrażnienia gardła
• chrypka
• zahamowanie czynności nadnerczy, co może być wpływ na metabolizm.

– To są jednak objawy marginalne. Występują tylko u niektórych chorych i przy długotrwałym stosowaniu. A więc tutaj jest potrzebna kontrola i rada lekarza. Na ogół jednak możemy czuć się bardzo bezpiecznie – uspokaja prof. Marek L. Kowalski, powołując się na swoje kilkudziesięcioletnie doświadczenie z leczeniem pacjentów. Co ważne, wziewne sterydy mogą zacząć działać z pewnym opóźnieniem – po kilku a nawet kilkunastu dniach. Dlatego w powodzeniu terapii dużą rolę odgrywa systematyczność pacjenta przy przyjmowaniu leku. Przerwanie terapii może doprowadzić do nawrotu objawów.

Czytaj także: Astma u dzieci: objawem nie zawsze jest kaszel

– Zapalenie w drogach oddechowych może się odbudować. Później doprowadzenie znowu do sytuacji dobrostanu, może wymagać zastosowania znacznie większej dawki tych leków. Zatem pamiętajmy, że jeżeli mamy zalecone te leki, należy je brać systematycznie w takich dawkach, które zaleca lekarz. A lekarz stara się stosować dawki optymalne albo minimalne tam, gdzie jest to tylko możliwe – zapewnia prof. Marek L. Kowalski.

Źródła:

1. https://www.youtube.com/watch?v=7lrxadNJEns&t=18s

Czytaj także: WIDEO: Astma oskrzelowa – rozpoznanie i badania

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.