Senior blady, zmęczony, posiniaczony – to może być nowotwór
Zmęczenie, bladość, łatwe powstawanie siniaków a także krwawienia często są mylone z naturalnymi procesami starzenia. A mogą wskazywać na zespoły mielodysplastyczne (MDS), które stanowią istotne zagrożenie dla zdrowia. Zwłaszcza starszych osób.
- MDS – co to jest
- Częściej chorują mężczyźni…
- Diagnoza
- Chorobę można spowolnić, złagodzić jej objawy, a także zapobiec powikłaniom
Zespoły mielodysplastyczne to zaburzenie szpiku kostnego. Choć rzadkie, może prowadzić do poważnych zaburzeń: anemii, częstych infekcji a także zwiększonego ryzyka ostrej białaczki szpikowej. Wczesne wykrycie i leczenie MDS znacznie poprawia rokowania i jakość życia pacjentów.
MDS to zróżnicowana grupa nowotworów układu krwiotwórczego, charakteryzujących się nieprawidłową produkcją komórek krwi w szpiku kostnym. Mogą występować w różnych formach, od łagodnych – początkowo nie wymagających leczenia, do ciężkich – stanowiących bezpośrednie zagrożenie życia. Często diagnozuje się je u osób starszych. Objawy MDS mogą być niespecyficzne, a diagnoza wymaga szczegółowych badań krwi i szpiku kostnego:
- ogólne osłabienie;
- zawroty głowy;
- zaburzenia odporności.
Częściej chorują mężczyźni…
… a oni dużo rzadziej, niż kobiety chodzą do lekarza. Przez ostatnią dekadę odsetek mężczyzn korzystających z usług medycznych wynosił od 55 proc. do 64 proc.; w przypadku kobiet ten odsetek był o około 10 proc. wyższy. Roczna szacunkowa częstość zachorowań wynosi 4:100 000, co wskazywałoby, że MDS jest bardzo rzadką chorobą. Ale już statystyki w odniesieniu do starszych osób wyglądają zupełnie inaczej.
– W Polsce na zespoły mielodysplastyczne chorują najczęściej osoby powyżej 60. roku życia. W tej grupie liczba zachorowań wynosi 7-35 przypadków na 100 000 osób/rok. Częstość występowania MDS rośnie razem z wiekiem. A średnia wieku zachorowania w Polsce wynosi ok. 71 lat. Nie oznacza to jednak, że osób młodszych ta choroba nie dotyczy. Zdarzają się takie przypadki zachorowań nawet u dzieci — wyjaśnia dr Marek Dudziński z Fundacji Saventic.
Objawy MDS – szczegóły
Przyczyny nie są w pełni poznane. Natomiast czynniki ryzyka to:
- starszy wiek;
- wcześniejsze leczenie chemioterapią lub radioterapią;
- ekspozycja na niektóre związki chemiczne np. benzen;
- narażenie na działanie dymu tytoniowego.
Najczęstszym objawem MDS jest niedokrwistość, która prowadzi do osłabienia i zmęczenia nieustępującego nawet po odpoczynku. Niedobór czerwonych krwinek utrudnia dostarczanie tlenu do komórek organizmu, co przekłada się na ogólne osłabienie i pogorszenie funkcji wszystkich narządów. W niektórych przypadkach MDS może prowadzić do niewydolności serca, co dodatkowo zwiększa zmęczenie i może prowadzić do poważniejszych komplikacji. Innym objawem niedokrwistości jest bladość skóry i błon śluzowych. Zaburzenia w produkcji białych krwinek zwiększają podatność na infekcje, w tym ciężkie zakażenia bakteryjne i grzybicze. Pacjenci z MDS są również bardziej narażeni na krwawienia z powodu niedoboru płytek krwi, które są istotnym elementem w procesie krzepnięcia krwi. W rzadszych przypadkach może dojść do powiększenia węzłów chłonnych, wątroby i śledziony.
Dodatkowo część pacjentów z MDS, może mieć w swoim organizmie nieprawidłowe komórki odpowiadające za nocną napadową hemoglobinurię (PNH). Ich wykrycie w kontekście MDS ma znaczenie kliniczne, ponieważ może wpływać na wybór metody leczenia i przewidywanie przebiegu choroby. O skierowaniu na dodatkowe badania powinien zdecydować lekarz, zwłaszcza jeśli pacjent ma objawy wskazujące na PNH, takie jak hemoliza (niszczenie czerwonych krwinek), ciemny mocz czy skłonność do zakrzepów.
Diagnoza
– Diagnoza MDS jest złożona. Wymaga przeprowadzenia licznych specjalistycznych badań. Najczęściej stawiana jest przez hematologa. MDS podejrzewa się szczególnie u pacjentów, u których przez dłuższy czas utrzymuje się stwierdzony w badaniu morfologii krwi a także niewyjaśniony innymi przyczynami, niedobór krwinek. Najczęściej czerwonych (anemia), ale także płytkowych (małopłytkowość) i białych (leukopenia).
Do potwierdzenia MDS konieczna jest biopsja aspiracyjna szpiku kostnego, która pozwala na bezpośrednią ocenę komórek krwiotwórczych, ich odsetka i dojrzewania. Kolejnym koniecznym krokiem są badania genetyczne – cytogenetyczne i molekularne – pozwalające na stwierdzenie charakterystycznych zaburzeń genetycznych w komórkach krwiotwórczych. Wyniki tych badań pomagają nie tylko w rozpoznaniu, ale również w określeniu podtypu MDS i mogą mieć wpływ na wybór leczenia. MDS ma wiele podtypów, istotnie różniących się objawami, rokowaniem i leczeniem — komentuje dr Marek Dudziński.
Chorobę można spowolnić, złagodzić jej objawy, zapobiec powikłaniom
Większość chorych ma objawy choroby i wymaga leczenia. U pacjentów z grup niższego ryzyka stosuje się przetoczenia preparatów a także leki wspomagające produkcję komórek krwi. Wśród chorych wyższego ryzyka stosuje się chemioterapię.
Jedyną metodą dającą możliwość całkowitego wyleczenia MDS jest allogeniczny przeszczep szpiku kostnego. Z uwagi na możliwe powikłania ta metoda jest stosowana u młodszych chorych; bez istotnych chorób współistniejących, u których nie powiodło się standardowe leczenie.
Ważne jest holistyczne podejście do pacjenta, uwzględniające wsparcie psychologiczne, dietetyczne a także rehabilitacyjne, które mogą pomóc w radzeniu sobie z objawami choroby i poprawie ogólnego samopoczucia.
Beata Igielska, zdrowie.pap.pl
Źródła:
- Na podstawie informacji prasowej
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.
