WIDEO: Otępienie – objawy, przyczyny, rokowania w demencji

Światowe statystyki mówią o tym, że otępienie to jedna z głównych przyczyn niesprawności i śmiertelności osób w podeszłym wieku. Przypominamy film wyprodukowany przez Województwo Śląskie przybliżający tematykę otępienia.

• Po czym poznać otępienie?
• Rodzaje otępienia
• Choroba Alzheimera i otępienie naczyniopochodne

Otępienie określa się również terminem demencja (łac. dementia). – Bardzo ciekawy jest źródłosłów tego terminu. Jeśli “mentio” przetłumaczymy jako wspomnienie to “demencja” będzie oznaczała pozbawienie wspomnień. Współczesna medycyna mówi nie tyle o wspomnieniach, ile o funkcjach pamięci. – tłumaczy dr hab. n. med. Robert Pudlo, psychiatra.

Otępienie zaczyna się łagodnie

Otępienie rzadko zaczyna się gwałtownie. Na ogół poprzedza je wieloletni okres łagodnych objawów. Zaburzenia dotyczą zapamiętywania i skupiania uwagi, czasem charakteryzują się trudnościami z przypominaniem. Towarzyszy temu męczliwość przy wykonywaniu aktywności intelektualnej. Taki stan może, ale nie musi przejść w otępienie. Rozpoczęcie leczenia na tym etapie jest skuteczniejsze niż później. Zawsze jednak, gdy u pacjenta pojawiają się objawy mogące świadczyć o otępieniu, warto dociekać jego przyczyn. Zdarza się bowiem, że przyczyny otępienia bywają odwracalne.

Po czym poznać otępienie?

Charakterystycznymi dla otępienia objawami są:

• zaburzenia funkcji poznawczych
• zaburzenia pamięci
• trudności z rozumieniem
• trudności z liczeniem, pisaniem i czytaniem
• kłopoty z orientacją
• osłabienie kontroli nad emocjami, zachowaniem, motywacją do działania.

– Najważniejsze kryteria rozpoznania otępienia to: osłabienie pamięci, myślenia, uwagi – w stopniu, który powoduje zaburzenie codziennej aktywności pacjenta, osłabienie innych procesów poznawczych – wyjaśnia dr n. med. Michal Błachut z Katedry i Oddziału Klinicznego Psychiatrii Śląskiego Uniwersytetu Medycznego. – Poprzez osłabienie uwagi czy myślenia należy rozumieć narastające problemy z rozumieniem sytuacji, interpretacją faktów, zmniejszenie ilości wątków myśli, problemy z koncentracją uwagi na więcej niż jednym bodźcu w danej chwili. Chory zapomina o istotnych sprawach, np. imiona bliskich. terminy wizyt, odwiedzin, zapomina słów – dodaje dr Michał Blachut. Takie objawy powinny zaniepokoić i zaowocować udaniem się do specjalisty w celu przeprowadzenia badań neuropsychologicznych.

Przyczyny otępienia

– Materialnym czy jak kto woli biologicznym podłożem życia psychicznego jest mózg. Otępienie może mieć rożne przyczyny, ale ich wspólnym mianownikiem jest zawsze uszkodzenie mózgu. To uszkodzenie może się dokonywać na różne sposoby i różnie przebiegać – wyjaśnia dr Robert Pudlo.

Otępienia dzielimy na:

• związane z chorobami zwyrodnieniowymi mózgu – np. otępienie pojawia się w chorobie Alzheimera; chorobie Huntingtona,
• nabyte – np. naczyniopochodne, w przebiegu chorób nowotworowych mózgu, będące skutkiem urazów głowy
• wynikające z dysfunkcji innych narządów i układów – które poprzez wpływ na funkcje ośrodkowego układu nerwowego powodują rozwój zespołów otępiennych – np. infekcje, zatrucia , zaburzenia hormonalne, niedobory pokarmowe, przewlekła niewydolność serca, wątroby, nerek

Choroba Alzheimera – najczęstsza przyczyna otępienia

Choroba Alzheimera powstaje wskutek odkładania się w komórkach nerwowych nieprawidłowych białek. Prowadzi to do uszkodzenia neuronów, a w konsekwencji ich obumierania.

• Pierwsze objawy choroby Alzheimera to zaburzenia pamięci epizodycznej i pamięci dotyczącej faktów, miejsc i umiejscowienia ich w czasie.
• Pacjent zaczyna mieć problemy z życiem codziennym, np. trudności z robieniem zakupów, gospodarowaniem pieniędzmi, pamiętaniem o rachunkach, lekach, itp. Często pojawiają się trudności w prowadzeniu auta.
• Dochodzi do zaburzeń orientacji – pacjent gubi się w doskonale znanych sobie przestrzeniach.
• Potem dołączają się do tych zaburzeń również urojenia. – Pacjenci zgłaszają urojenia niewierności, kradzieży, Zespół Capgrassa. Pacjent uważa, że jego opiekun został zamieniony przez oszusta – wyjaśnia dr Monika Adamczyk-Sowa, neurolog ze Śląskiego Uniwersytetu Medycznego.
• Późne etapy choroby Alzheimera wiążą się z uzależnieniem pacjenta od pomocy. Chory nie je sam, nie ubiera się sam, jego rytm snu i czuwania zostaje zaburzony.

Otępienie naczyniopochodne

Rozwija się w konsekwencji zmian krwotocznych lub niedokrwiennych naczyń krwionośnych w mózgu.

Rozpoznanie stawia się przy współistnieniu cech otępienia i udokumentowanym naczyniopochodnym uszkodzeniu mózgu. I występowaniu związku czasowego między jednym a drugim czynnikiem. Otępienie naczyniopochodne ma nagły początek. Funkcje poznawcze pogarszają się skokowo. Charakterystyczne jest współistnienie objawów neurologicznych i gorszego stanu somatycznego pacjenta.

Niektóre przyczyny zespołów otępiennych są potencjalnie odwracalne, inne narastają w czasie mimo wdrożenia leczenia. Według specjalistów, dla pacjenta dotkniętego zespołem otępiennym najważniejsza jest właściwa opieka i rehabilitacja. czasami leczenie wymaga włączenia farmakoterapii.

Poniżej przypominamy film o rozpoznawaniu otępienia, diagnostyce, opiece, leczeniu pacjenta z otępieniem przygotowany przez Województwo Śląskie. W materiale wypowiadają się uznane autorytety medyczne m.in. dr Michał Błachut (psychiatra), dr Monika Adamczyk-Sowa (neurolog), a także psychiatra dr Robert Pudło, dr Katarzyna Hornowska-Suchoń (specjalista medycyny rodzinnej i geriatrii), dr Jarosław Derejczyk (geriatra), mgr Urszula Koszutska (psycholog).

• Realizacja: Jarosław Bucki
• Scenariusz dr hab. n. med. Robert Pudlo, Jaroslaw Bucki
• Konsultacja: dr hab. n. med. Robert Pudlo
• Zdjęcia: Jarosław Bucki Marcin Siwek
• Montaż: Adrian Szczypiński
• Kierownictwo Produkcji: Lucyna Siwek
• Producent Wykonawczy: Jaro Film
• Producent: Województwo Śląskie

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.