Opieka nad osobą przytomną, ale o znacznie ograniczonej sprawności to wielkie wyzwanie i wielka odpowiedzialność. Czynności opiekuńcze wymagają od opiekuna pewnej wprawy i doświadczenia. Także toaleta jamy ustnej. Jak wykonać ją prawidłowo?

Czy wiecie, jak prawidłowo dbać o jamę ustną chorego w przypadku gdy jest nieprzytomny lub jego sprawność wyklucza samodzielne wykonanie koniecznych czynności higienicznych?

W przypadku osób leżących, szczególnie niesamodzielnych często dochodzi do infekcji jamy ustnej. Ryzyko jest tym większe, gdy chory nie odżywia się w sposób tradycyjny, a korzysta ze żywienia dojelitowego przez zgłębniki, PEG albo żywienia pozaustrojowego. Ma to swoje konsekwencje dla jamy ustnej. Mniejsza ilość śliny powoduje bowiem, że śluzówka w obrębie jamy ustnej staje się przesuszona. A tym samym bardziej podatna na infekcje, uszkodzenia, itp.

Jak ją zadbać o higienę jamy ustnej u osoby, która nie jest w stanie poradzić sobie z nią samodzielnie? Na początek warto uzmysłowić sobie, że chory może być skrępowany koniecznością posiłkowania się asystą, dlatego ważne jest zapewnienie mu komfortowej, z dbałością o poszanowanie jego godności i intymności, atmosfery. Opiekun powinien więc pamiętać o cierpliwości i zrozumieniu – z jednej strony, ale również wykonywać czynności w sposób zdecydowany, tak by osiągnąć cel pielęgnacyjny, ale jednocześnie nie przysporzyć choremu dodatkowych cierpień.

Jak się do tego przygotować?

  • W toalecie jamy ustnej chorego niesamodzielnego pomogą:
  • patyczki do czyszczenia uszu, najlepiej sprawdzą się te większe – dla dzieci. W razie potrzeby można użyć szpatułki owiniętej gazą.
  • środki lecznicze stosowane w zależności od rodzaju zmian rozpoznanych u chorego przez lekarza
  • płyn do płukania jamy ustnej, kubek
  • pasta do mycia zębów lub protezy
  • miska nerkowata lub inne płaskie naczynie
  • ręcznik lub śliniak
  • pomadka ochronna lub wazelina do ust.

Jak przygotować chorego do toalety jamy ustnej

  1. Przede wszystkim chory powinien wiedzieć co robisz. Przy każdej czynności mów mu co teraz robisz. Pozwoli mu to zniwelować poczucie dyskomfortu.
  2. By toaleta jamy ustnej była bezpieczna, chory powinien zostać ułożony z pozycji półsiedzącej – możliwie najbardziej zbliżonej do tej, w której zdrowy człowiek myje zęby. Jeśli jednak jest to niemożliwe, należy ułożyć chorego na boku tak, alby podczas toalety jamy ustnej uniknąć ryzyka zachłyśnięcia.
  3. Pod brodą chorego należy umieścić śliniak lub ręcznik, tak by zminimalizować ryzyko zabrudzenia pościeli lub ubrań chorego.
  4. Poproś, by chory otworzył usta, a następnie obejrzyj i ocenić stan błony śluzowej w jamie ustnej, posługując się szpatułką lub kompresem nawiniętym na palec.

Toaleta jamy ustnej

  1. Pod brodą chorego należy umieścić płaskie naczynie,
  2. Podaj choremu kubek z wodą do wypłukania ust (w przypadku osób nieprzytomnych jednak nigdy tego nie rób, gdyż grozi to zachłyśnięciem).
  3. Zęby należy szczotkować okrężnymi ruchami, od zewnątrz (bez pominięcia żadnej partii zębów).
  4. Następnie ustawić ją pionowo i również okrężnymi ruchami wyczyścić powierzchnię wewnętrzną zębów.
  5. Na zakończenie wyczyścić powierzchnię żującą zębów.
  6. Delikatne wyszczotkowanie języka pozwoli usunąć nadmiar bakterii i odświeżyć oddech chorego.

Sposób na suchość w jamie ustnej

Czasami zmniejszone pragnienie, niefizjologiczne odżywianie (np. żywienie dojelitowe) czy działanie leków powodują uciążliwą suchość w jamie ustnej. Jest kilka wypróbowanych sposobów, by jej zapobiegać:

  1. Uczucie suchości w jamie ustnej zniweluje ssanie kostek lodu, zamrożonych kawałków ananasa, mrożonych owoców lub ssanie cukierków bezcukrowych.
  2. Dolegliwość pomoże zniwelować także płukanie jamy ustnej 0,5% roztworem wody utlenionej lub roztworem metacelulozy.
  3. Żucie (najlepiej bezcukrowej) gumy do żucia.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.

Jeśli jesteś zainteresowany otrzymywaniem informacji o nowych publikacjach - zapisz się do naszego newslettera.