Toaleta jamy ustnej u chorego przytomnego, ale niesamodzielnego
Opieka nad osobą przytomną, ale o znacznie ograniczonej sprawności to wielkie wyzwanie i wielka odpowiedzialność. Czynności opiekuńcze wymagają od opiekuna pewnej wprawy i doświadczenia. Także toaleta jamy ustnej. Jak wykonać ją prawidłowo?
Czy wiecie, jak prawidłowo dbać o jamę ustną chorego w przypadku gdy jest nieprzytomny lub jego sprawność wyklucza samodzielne wykonanie koniecznych czynności higienicznych?
W przypadku osób leżących, szczególnie niesamodzielnych często dochodzi do infekcji jamy ustnej. Ryzyko jest tym większe, gdy chory nie odżywia się w sposób tradycyjny, a korzysta ze żywienia dojelitowego przez zgłębniki, PEG albo żywienia pozaustrojowego. Ma to swoje konsekwencje dla jamy ustnej. Mniejsza ilość śliny powoduje bowiem, że śluzówka w obrębie jamy ustnej staje się przesuszona. A tym samym bardziej podatna na infekcje, uszkodzenia, itp.
Jak ją zadbać o higienę jamy ustnej u osoby, która nie jest w stanie poradzić sobie z nią samodzielnie? Na początek warto uzmysłowić sobie, że chory może być skrępowany koniecznością posiłkowania się asystą, dlatego ważne jest zapewnienie mu komfortowej, z dbałością o poszanowanie jego godności i intymności, atmosfery. Opiekun powinien więc pamiętać o cierpliwości i zrozumieniu – z jednej strony, ale również wykonywać czynności w sposób zdecydowany, tak by osiągnąć cel pielęgnacyjny, ale jednocześnie nie przysporzyć choremu dodatkowych cierpień.
Jak się do tego przygotować?
- W toalecie jamy ustnej chorego niesamodzielnego pomogą:
- patyczki do czyszczenia uszu, najlepiej sprawdzą się te większe – dla dzieci. W razie potrzeby można użyć szpatułki owiniętej gazą.
- środki lecznicze stosowane w zależności od rodzaju zmian rozpoznanych u chorego przez lekarza
- płyn do płukania jamy ustnej, kubek
- pasta do mycia zębów lub protezy
- miska nerkowata lub inne płaskie naczynie
- ręcznik lub śliniak
- pomadka ochronna lub wazelina do ust.
Jak przygotować chorego do toalety jamy ustnej
- Przede wszystkim chory powinien wiedzieć co robisz. Przy każdej czynności mów mu co teraz robisz. Pozwoli mu to zniwelować poczucie dyskomfortu.
- By toaleta jamy ustnej była bezpieczna, chory powinien zostać ułożony z pozycji półsiedzącej – możliwie najbardziej zbliżonej do tej, w której zdrowy człowiek myje zęby. Jeśli jednak jest to niemożliwe, należy ułożyć chorego na boku tak, alby podczas toalety jamy ustnej uniknąć ryzyka zachłyśnięcia.
- Pod brodą chorego należy umieścić śliniak lub ręcznik, tak by zminimalizować ryzyko zabrudzenia pościeli lub ubrań chorego.
- Poproś, by chory otworzył usta, a następnie obejrzyj i ocenić stan błony śluzowej w jamie ustnej, posługując się szpatułką lub kompresem nawiniętym na palec.
Toaleta jamy ustnej
- Pod brodą chorego należy umieścić płaskie naczynie,
- Podaj choremu kubek z wodą do wypłukania ust (w przypadku osób nieprzytomnych jednak nigdy tego nie rób, gdyż grozi to zachłyśnięciem).
- Zęby należy szczotkować okrężnymi ruchami, od zewnątrz (bez pominięcia żadnej partii zębów).
- Następnie ustawić ją pionowo i również okrężnymi ruchami wyczyścić powierzchnię wewnętrzną zębów.
- Na zakończenie wyczyścić powierzchnię żującą zębów.
- Delikatne wyszczotkowanie języka pozwoli usunąć nadmiar bakterii i odświeżyć oddech chorego.
Sposób na suchość w jamie ustnej
Czasami zmniejszone pragnienie, niefizjologiczne odżywianie (np. żywienie dojelitowe) czy działanie leków powodują uciążliwą suchość w jamie ustnej. Jest kilka wypróbowanych sposobów, by jej zapobiegać:
- Uczucie suchości w jamie ustnej zniweluje ssanie kostek lodu, zamrożonych kawałków ananasa, mrożonych owoców lub ssanie cukierków bezcukrowych.
- Dolegliwość pomoże zniwelować także płukanie jamy ustnej 0,5% roztworem wody utlenionej lub roztworem metacelulozy.
- Żucie (najlepiej bezcukrowej) gumy do żucia.
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.
