Transplantolodzy z Kliniki Chirurgii Serca, Klatki Piersiowej i Transplantologii UCK WUM, od czasu jej utworzenia w 2022 roku do dziś, przeprowadzili 25 przeszczepów serca/ fot. Freepik
Przy przeszczepie serca czas jest na wagę złota. Od pobrania organu do jego dostarczenia w lodzie do biorcy są maksymalnie cztery godziny. Jeżeli jednak transport odbywa się w specjalnej aparaturze, gdzie może „wciąż bić”, czas ten wydłuża się nawet trzykrotnie. Pierwszy w kraju przeszczep z użyciem takiego sprzętu za nami. Wykonali go transplantolodzy z UCK Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego. Pacjent przyznaje, że „dostał nowe życie i wykorzysta je do końca”.
- Otaczamy naszych dawców żywych szczególną troską, a oprócz tego, żeby im nie zaszkodzić, staramy się też, żeby mieli satysfakcję z tego pobrania. A żeby tak było, trzeba zrobić wszystko, aby przeszczepienie było udane mówi dr Dorota Lewandowska/ fot. Freepik
Nie zawsze przeszczepiane narządy pochodzą od dawcy zmarłego. Od żyjącego można pobrać nerkę czy fragment wątroby. W niektórych krajach także płuco lub fragment jelita, ale na razie to bardzo rzadkie. O tym, jak w Polsce wygląda opieka nad żywymi dawcami i kto może nimi zostać, opowiada transplantolog i nefrolog dr n. med. Dorota Lewandowska, kierownik Krajowej Listy Osób Oczekujących na Przeszczepienie.
U chorego, u którego został stwierdzony zgon, zgodnie z kryteriami neurologicznymi, ustaje obowiązek terapeutyczny. Śmierć sprawia, że człowiek przestaje oddychać, praca serca i płuc podtrzymywana jest przy użyciu respiratora do czasu ustalenia stanowiska osoby zmarłej wobec donacji, a w przypadku braku sprzeciwu, do czasu pobrania narządów/ fot. Freepik
Zanim dojdzie do przeszczepienia organów, odbywa się wiele rozmaitych procedur, które trwają wiele godzin. Zaangażowanych w nie jest wiele osób. O tym, jak to przebiega, opowiada Edyta Karpeta, z zawodu pielęgniarka instrumentariuszka ze Szpitala Klinicznego Dzieciątka Jezus w Warszawie, koordynatorka transplantacji. Zaznacza, że nie jest tak łatwo zostać dawcą organów.
Od kilku lat na planowej liście do przeszczepienia serca znajduje się około 400- 500 osób/ fot. Freepik
Z uwagi na COVID i sporą liczbę wad wrodzonych wzrasta zapotrzebowanie na przeszczepianie serca, jednak istotną barierą jest brak dawców. Transplantacja to ostateczność, ale przywraca zdrowie. Pierwszy pacjent, któremu prof. Mariusz Kuśmierczyk, obecnie szef Kliniki Kardiochirurgii WUM przeszczepił serce, 15 lat po zabiegu jeździ na rowerze 70 km dziennie.
Transplantacja narządów jest metodą leczenia ratującą życie i zdrowie pacjentów. Stosuje się ją w przypadku schyłkowej niewydolności organów/ fot. Freepik
Coraz więcej osób czeka na przeszczep, jednak liczba dawców nie wzrasta, a wręcz maleje – ustaliła Najwyższa Izba Kontroli. Dlaczego?
Transplantolodzy starają się swoich pacjentów edukować, aby szczególnie uważali na potencjalne zakażenia/ fot. Pixabay
Choroby zakaźne to jedno z największych śmiertelnych zagrożeń po przeszczepieniu tkanki czy narządu. To mit, że przed czy po transplantacji nie wolno się szczepić! Wprost przeciwnie – szczepienia to dla biorców najczęściej jedno z podstawowych zaleceń lekarskich, niezależnie od tego, czy przeszli w dzieciństwie pełny cykl szczepień. „Doszczepić się” powinny też osoby z otoczenia biorców.
Rozwój transplantologii w dużej mierze zależy od otwartości społeczeństwa na tę metodę leczenia/ fot. Pixabay
Po przeszczepieniu pacjenci wracają do normalnego życia. Pracują, zdobywają tytuły naukowe, zakładają rodziny, mają dzieci. Choć muszą przestrzegać pewnych zasad i uważać na potencjalne infekcje, to ich życie nie różni się wiele od życia przeciętnego zdrowego człowieka – mówi prof. Krzysztof Zieniewicz, kierownik Katedry i Kliniki Chirurgii Ogólnej Transplantacyjnej i Wątroby Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.
Jeszcze dwa lata temu w Polsce przeszczepiano 330 wątrób, a w 2020 roku przeszczepiono ich 263. Ten rok, ze względu na pandemię nie zapowiada się lepiej/ fot. Pixabay
Kiedy wątroba przestaje działać, jedyny ratunek to przeszczepienie tego narządu. Niestety, możliwości pozyskiwania organu do transplantacji są ograniczone. A bywa, że jeśli znajduje się właściwy, okazuje się, że jest relatywnie zniszczony. W klinice WUM, dzięki nowemu urządzeniu, ten problem udaje się przezwyciężyć, zatem jest szansa na skrócenie kolejki do przeszczepu. Pierwszy pacjent, który z tego rozwiązania skorzystał, właśnie został wypisany do domu.
Aby jednoznacznie wyrazić swoją chęć bycia dawcą po śmierci, warto nosić przy sobie podpisane oświadczenie woli/ fot. Pixabay
Jak wyrazić oświadczenie woli dotyczące pobrania narządów po naszej śmierci? Jakie zasady obowiązują przy przeszczepie narządów lub tkanek od żywego dawcy? Jaka jest kondycja transplantologii w Polsce?
