Szczepionka przeciwko HPV będzie refundowana! Czy to zapewni odpowiednią wyszczepialność?
Wprowadzenie szczepień przeciwko HPV jest jednym z priorytetów Narodowej Strategii Onkologicznej (NSO). Zakłada, że rozpoczną się one w 2021 roku wśród dziewcząt.
Wszyscy wiedzą, że szczepienie przeciwko HPV skutecznie zapobiega rakowi szyjki macicy. Minister Maciej Miłkowski zadeklarował, że polska młodzież będzie chroniona przed wirusem HPV. Od listopada będzie dostępna szczepionka w 50% refundacji aptecznej. Natomiast od marca 2022 roku ma być dostępny drugi preparat. Pozostaje pytanie – czy refundacja apteczna okaże się skuteczna i zapewni odpowiedni poziom wyszczepialności? Co dalej z programem polityki zdrowotnej, który Ministerstwu Zdrowia przedstawiły organizacje pacjentów?
Na raka szyjki macicy umiera 1600 Polek rocznie
Rak szyjki macicy RSM wywołuje wirus brodawczaka ludzkiego (HPV). Szczepienie młodzieży w wieku 11-13 lat przeciwko temu wirusowi może skutecznie chronić przed zachorowaniem na raka szyjki macicy. W Polsce ten nowotwór wykrywa się rocznie u ponad 2 500 kobiet. Aż 1 600 z nich umiera. Prof. Adam Maciejczyk z Dolnośląskiego Centrum Onkologii we Wrocławiu apelował podczas panelu Quo vadis HPV?, aby szczepić przeciwko HPV zarówno dziewczęta, jak i chłopców.
– Jeżeli można skutecznie zapobiegać chorobie onkologicznej, należy to zrobić dla naszych dzieci – powiedział prof. Maciejczyk.
Ochrona nie tylko przed rakiem szyjki macicy
– Ginekolodzy, onkolodzy, myślę, że całe środowisko lekarskie czeka na wprowadzenie populacyjnych szczepień przeciwko wirusowi HPV w Polsce wzorem innych krajów rozwiniętych na świecie – powiedział prof. Andrzej Nowakowski z Narodowego Instytutu Onkologii w Warszawie. Szczepienie jest tym bardziej wyczekiwane, że wirus HPV wywołuje nie tylko raka szyjki macicy, ale także raka pochwy, sromu, raka odbytu u obu płci.
– Populacyjne szczepienia przeciwko HPV przełożą się nie tylko na zachorowalność na raka szyjki macicy, ale także na inne nowotwory HPV-zależne – dodał prof. Andrzej Nowakowski.
Szczepionka przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego – 50% refundacja apteczna
Wiceminister Zdrowia Maciej Miłkowski zapewnił, że od 1 listopada będzie dostępna jedna szczepionka przeciwko HPV z 50% refundacją apteczną. A od marca 2022 roku będzie dostępna druga szczepionka. Nie planuje się ograniczeń wiekowych dotyczących korzystania z tych szczepionek. Będą one dostępne zarówno dla dziewczynek, jak i chłopców.
– Założenie w Ministerstwie Zdrowia jest takie, że mamy finansowanie i program profilaktyki dla jednego rocznika dziewcząt, który od przyszłego roku będzie dostępny dla całej populacji dziewczynek, a za cztery lata dla chłopców – powiedział wiceminister zdrowia Maciej Miłkowski.
Jak zapewnić wyższą wyszczepialność?
Zdaniem ekspertów, refundacja apteczna nie zapewni zakładanej w NSO wyszczepialności na poziomie 60% populacji. A tylko taka wielkość ma szanse skutecznie zahamować, a w przyszłości wyeliminować, raka szyjki macicy. Aleksandra Rudnicka z Polskiej Koalicji Pacjentów Onkologicznych podkreśliła podczas dyskusji, że kraje, w których szczepienie przeciwko HPV odbywa się w ramach refundacji aptecznej uzyskują wyszczepialność na poziomie 20-30%. Jedynie kraje, gdzie dostęp do szczepień ma charakter powszechny i realizowany nie tylko w przychodniach, ale dodatkowo również w szkołach, osiągają zadowalający poziom wyszczepialności – 60-70%.
Bardziej efektywne wydaje się wprowadzenie programu polityki zdrowotnej, który zagwarantuje powszechny i łatwy dostęp do szczepień przeciwko HPV. Organizacje pacjentów przygotowały projekt programu, który przekazano do Ministerstwa Zdrowia.
Inicjatywa środowisk pacjenckich
– Ministerstwo Zdrowia jeszcze nie opowiedziało na petycję organizacji pacjentów. Wiemy, że pan minister pracuje nad rozwiązaniem – dodała Aleksandra Rudnicka. W tej chwili problem powodujący opóźnienie wdrożenia powszechnego programu szczepień stanowią zapisy legislacyjne. Uniemożliwiają one resortowi zdrowia zakup szczepionek innych niż obowiązkowe w Kalendarzu Szczepień Ochronnych. A szczepionka przeciwko HPV byłaby szczepionką zalecaną. W Ustawie o chorobach zakaźnych jest zaproponowana zmiana. Umożliwiłaby ona zakup szczepionek przez Ministerstwo Zdrowia. Jest ona jednak procedowana z innymi zapisami, co do których nie ma porozumienia. Dlatego proces wprowadzania tej zmiany się przeciąga. Program polityki zdrowotnej powinien być wdrożony jak najszybciej zamiast dotychczasowej refundacji aptecznej.
Trzy warunki skuteczności programu szczepień przeciwko HPV
Mecenas Grzegorz Mączyński podkreślił, że trzeba spełnić trzy warunki, aby program szczepień przeciwko HPV przyniósł zamierzone efekty:
- należy zapewnić dostępność szczepionki
- musi być ona bezpłatna dla pacjenta
- należy zapobiegać dezinformacji na temat zasadności szczepień przeciwko HPV.
Również dr Tomasz Tatara, przedstawiciel Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji podkreślił, że nikt nie ma wątpliwości, że program szczepień przeciwko HPV powinien wejść w życie. Pytanie tylko: w jakim kształcie.
Eksperci byli zgodni co do jednego. Wprowadzenie programu powszechnych szczepień przeciwko HPV musi być poprzedzone kampanią edukacyjną, która będzie kontynuowana w trakcie realizacji programu. Edukację powinno się skierować zarówno do młodzieży, której szczepienie będzie dotyczyło, jak i do rodziców.
