Stwardnienie rozsiane (SM) – leczenie
SM to przewlekła choroba, na którą dotychczas nie wynaleziono skutecznego leku. Obecnie w terapii stwardnienia rozsianego w Polsce korzysta się z leczenia immunomodulującego – które hamuje postęp choroby; łagodzi/niweluje objawy towarzyszące SM; leczy rzuty choroby.
Leczenie immunomodulujące
Celem terapii immunomodulującej jest hamowanie postępów choroby. Leki mają wpływ na zapalenia w ośrodkowym układzie nerwowym, przez co spada liczba rzutów choroby. Wyhamowuje również postęp niepełnosprawności. Terapia wpływa na zmniejszenie zmian demielinizacyjnych w mózgu.
Zastosowanie znajduje przede wszystkim w rzutowo-remisyjnej postaci SM (najczęstszej), a rzadziej w rzutowych postaciach przewlekłych choroby. Co istotne, leki immunomodulujące nie są skuteczne w przypadku wtórnie postępującej i pierwotnie postępującej postaci choroby bez rzutów. Dlaczego? – Leki immunomodulujące działają na procesy zapalne występujące w ośrodkowym układzie nerwowym, natomiast w postaciach postępujących występują procesy neurodegeneracyjne – tłumaczy Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego.
W przypadku rzutowo-remisyjnego stwardnienia rozsianego, leczenie powinno się rozpocząć tak szybko, jak to tylko możliwe. – Wtedy terapia przynosi najlepsze efekty, ponieważ leki najlepiej oddziałują na procesy zapalne toczące się w mózgu (to właśnie te procesy przeważają w początkowej fazie choroby w postaci rzutowo-remisyjnej) – tłumaczy PTSR.
W Polsce część leków immunomodulujących dostępnych jest w ramach programów lekowych refundowanych przez Narodowy Fundusz Zdrowia.
Leki immunomodulujące są dostępne w I i II linii leczenia.
– Najczęściej, leczenie rzutowo-remisyjnej postaci SM rozpoczyna się od podania leku należącego do I linii. Jeśli natomiast choroba rozwija się szybko i ma postać agresywną lub gdy leczenie lekami I linii nie przynosi rezultatów przez określony czas (1 rok), wdraża się lek z II linii – tłumaczy PTSR
Do I linii leczenia należą: interferony beta, octan glatimeru oraz fumaran dimetylu. Do II linii leczenia należą: natalizumab oraz fingolimod.
– Obecnie refundowane leczenie lekami z I linii jest bezterminowe, tzn. będziesz je otrzymywał/otrzymywała na koszt państwa tak długo, jak jest ono dla Ciebie skuteczne. Natomiast leki należące do II linii są refundowane jedynie przez 5 lat, nawet mimo ich skutecznego działania – dodaje PTSR.
Dostępne leki w terapii immunomodulującej
Obecnie, do terapii immunomodulujących dostępnych na świecie zalicza się między innymi interferony beta, octan glatimeru, natalizumab, fingolimod, teriflunomid, fumaran dimetylu, alemtuzumab. Na stronach ministerstwa zdrowia i NFZ znajdują się informacje o tym, które z nich i na jakich warunkach są refundowane.
Leczenie immunosupresyjne
– Jedną z dostępnych metod leczenia SM jest również terapia immunosupresyjna. Mechanizm jej działania jest inny niż nowszych leków immunomodulujących. W tym wypadku lek oddziałuje mniej selektywnie. Obecnie brak jest jednoznacznych badań, które wskazują na ich skuteczność w leczeniu SM. Leki immunosupresyjne mają też bardziej znaczące skutki uboczne – tłumaczy Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego. W terapii stosuje się Mitoksantron. Podaje się go (dożylnie) w wypadku ciężkiej, gwałtownej postaci rzutowo-remisyjnej SM lub we wtórnie postępującej postaci. Do objawów ubocznych należą: nudności, wypadanie włosów, infekcje dróg oddechowych i moczowych.
Dla osób chorujących na postępującą formę stwardnienia rozsianego, nie istnieje skuteczne lekarstwo, które mogłoby poprawiać ich stan. Dostępne, opisane wyżej terapie, nie są skuteczne w przypadku tych pacjentów.
– Leki te bowiem działają na procesy zapalne toczące się w ośrodkowym układzie nerwowym, których nie obserwuje się w postaciach postępujących, w których dominujące zmiany to zmiany neurodegeneracyjne – tłumaczy PTSR. W przypadku tej grupy chorych, leczenie ma charakter objawowy. Zaleca się im również rehabilitację.
Żródło:
- Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego, https://www.ptsr.org.pl/
Czytaj również:
Stwardnienie rozsiane (SM) – charakterystyka
Stwardnienie rozsiane (SM) – objawy i diagnostyka
