SM: Stwardnienie rozsiane u dzieci
Stwardnienie rozsiane (SM), jedna z chorób neurodegeneracyjnych dotyka także dzieci. Jak SM przebiega u najmłodszych pacjentów?
- Rola układu immunologicznego w organizmie człowieka
- Gdy układ immunologiczny walczy z własnym organizmem
- SM u dzieci – genetyka
- SM a Funkcje poznawcze i nastrój
Rola układu immunologicznego w organizmie człowieka
Prawidłowo funkcjonujący układ odpornościowy działa na korzyść organizmu:
- zwalcza infekcje
- zapobiega rozwojowi guzów
- pomaga tkankom w regeneracji.
Pełni zatem bardzo ważne funkcje immunologiczne – czyli odpowiada za odporność. Prawidłowo działający układ odpornościowy rozpoznaje niebezpieczeństwa dla organizmu, takie jak np. infekcje, i z nimi walczy.
Gdy układ immunologiczny walczy z własnym organizmem
Zdarza się jednak, że ta zdolność jest zaburzona – układ immunologiczny „myli się” i atakuje organizm. Nie wiadomo, dlaczego tak się dzieje. Medycyna rozpoznaje jednak szereg chorób autoimmunologicznych. Na przykład
- gdy system odpornościowy atakuje stawy – człowiek zaczyna chorować na artretyzm
- gdy atakuje komórki produkujące insulinę – można zachorować na cukrzycę typu 1.
- a jeśli ofiarą ataku pada układ nerwowy – człowiek może chorować na stwardnienie rozsiane (SM) albo chorobę pokrewną.
W stwardnieniu rozsianym atakowane są oligodendrocyty budujące mielinę, która otula włókna nerwowe. Obecnie zakłada się, że podobna sekwencja zdarzeń immunologicznych następuje zarówno u dzieci z SM, jak i u dorosłych. Są jednak pewne, różnice w stosunku do dorosłych pacjentów.
Choroba i leczenie wydają się bardziej nieprzewidywalne.
Dlaczego tak się dzieje? Układ immunologiczny, a także układ nerwowy u dzieci wciąż się rozwijają. Zatem siła i wzór rzutów u osób młodych, potencjał zdrowienia uszkodzonego ośrodkowego układu nerwowego, a także zyski i ryzyko związane z leczeniem trudniej przewidzieć.
U dzieci, u których rozwija się stwardnienie rozsiane (SM), występują te same genetyczne i środowiskowe czynniki ryzyka, jak u dorosłych.
SM u dzieci – genetyka
U 10% osób rozwój SM przypada na okres dzieciństwa. Jednym z głównych genetycznych czynników ryzyka, potwierdzonym także w przypadku dziecięcego SM, jest HLA (ludzki antygen leukocytarny).
– Zasadniczo geny HLA oznaczają flagami pojedyncze komórki człowieka, które pomagają systemowi immunologicznemu rozróżniać własne komórki od tych należących do najeźdźcy, np. bakterii albo wirusa – czytamy w poradniku „Dziecięce SM i inne choroby demielinizacyjne wieku dziecięcego”.
SM u dzieci – środowisko
Zacytowany powyżej poradnik jako główne czynniki środowiskowe zachorowania na SM wskazuje:
- niski poziom witaminy D
- ekspozycję na dym papierosowy
- infekcję wirusem Epsteina-Barr’a (EBV).
Dwa ostatnie dotyczą dzieci. Jeśli chodzi o rolę witaminy D w zapadaniu na SM przez dzieci – do tej pory nie potwierdzono jej. Natomiast jej poziom może wpływać na przebieg choroby u dzieci.
SM u dzieci – najczęściej postać rzutowo-remisyjna
U dzieci zazwyczaj stwardnienie rozsiane (SM) występuje w postaci rzutowo-remisyjnej, rzadziej w pierwotnie postępującej. Nowe rzuty choroby wiążą się z pojawieniem nowych deficytów neurologicznych – problemów z czynnością nerwów, rdzenia kręgowego i mózgu. Choroba może się wówczas objawiać utratą równowagi, osłabieniem rąk i nóg, które trwają dłużej niż 24 godziny i gdy równolegle nie występuje inna choroba albo gorączka.
– Wczesne rzuty są częstsze w dziecięcym SM. Stan większości dzieci szybko wraca po nich do normy, a narastająca fizyczna niepełnosprawność jest rzadka w pierwszych 10 latach trwania choroby – czytamy w poradniku „Dziecięce SM i inne choroby demielinizacyjne wieku dziecięcego”. Jeśli rzuty zdarzają się stosunkowo często, a objawy niecałkowicie się cofają, może to zwiększać prawdopodobieństwo przyszłej niepełnosprawności.
Funkcje poznawcze i nastrój
W dziecięcym SM często zdarzają się trudności poznawcze, a także zaburzenia nastroju. Problemy pojawiają się u jednej trzeciej chorych na stwardnienie rozsiane (SM) dzieci.
Zaburzenia poznawcze objawiają się:
- deficytami pamięci
- deficytami uwagi złożonej
- zaburzeniami szybkości i czasu przetwarzania
- zaburzeniami języka.
Najczęstszymi formami wahań nastroju są natomiast:
- objawy depresyjne
- zaburzenia zachowania.
SM wpływa na wzrost mózgu w dzieciństwie i przerywa prawidłowe połączenia (szlaki) mózgowe – dlatego niektóre dzieci i nastolatki mają trudności z uczeniem się i innymi zadaniami poznawczymi.
Źródła:
- Dziecięce SM i inne choroby demielinizacyjne wieku dziecięcego. Współczesne rozumienie choroby, diagnoza i postępowanie, MS International Federation, Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego
Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.