SM: Stwardnienie rozsiane u dzieci

Stwardnienie rozsiane (SM), jedna z chorób neurodegeneracyjnych dotyka także dzieci. Jak SM przebiega u najmłodszych pacjentów?

• Rola układu immunologicznego w organizmie człowieka
• Gdy układ immunologiczny walczy z własnym organizmem
• SM u dzieci – genetyka
• SM a Funkcje poznawcze i nastrój

Rola układu immunologicznego w organizmie człowieka

Prawidłowo funkcjonujący układ odpornościowy działa na korzyść organizmu:

• zwalcza infekcje
• zapobiega rozwojowi guzów
• pomaga tkankom w regeneracji.

Pełni zatem bardzo ważne funkcje immunologiczne – czyli odpowiada za odporność. Prawidłowo działający układ odpornościowy rozpoznaje niebezpieczeństwa dla organizmu, takie jak np. infekcje, i z nimi walczy.

Gdy układ immunologiczny walczy z własnym organizmem

Zdarza się jednak, że ta zdolność jest zaburzona – układ immunologiczny “myli się” i atakuje organizm. Nie wiadomo, dlaczego tak się dzieje. Medycyna rozpoznaje jednak szereg chorób autoimmunologicznych. Na przykład

• gdy system odpornościowy atakuje stawy – człowiek zaczyna chorować na artretyzm
• gdy atakuje komórki produkujące insulinę – można zachorować na cukrzycę typu 1.
• a jeśli ofiarą ataku pada układ nerwowy – człowiek może chorować na stwardnienie rozsiane (SM) albo chorobę pokrewną.

W stwardnieniu rozsianym atakowane są oligodendrocyty budujące mielinę, która otula włókna nerwowe. Obecnie zakłada się, że podobna sekwencja zdarzeń immunologicznych następuje zarówno u dzieci z SM, jak i u dorosłych. Są jednak pewne, różnice w stosunku do dorosłych pacjentów.

Choroba i leczenie wydają się bardziej nieprzewidywalne.

Dlaczego tak się dzieje? Układ immunologiczny, a także układ nerwowy u dzieci wciąż się rozwijają. Zatem siła i wzór rzutów u osób młodych, potencjał zdrowienia uszkodzonego ośrodkowego układu nerwowego, a także zyski i ryzyko związane z leczeniem trudniej przewidzieć.

U dzieci, u których rozwija się stwardnienie rozsiane (SM), występują te same genetyczne i środowiskowe czynniki ryzyka, jak u dorosłych.

SM u dzieci – genetyka

U 10% osób rozwój SM przypada na okres dzieciństwa. Jednym z głównych genetycznych czynników ryzyka, potwierdzonym także w przypadku dziecięcego SM, jest HLA (ludzki antygen leukocytarny).

– Zasadniczo geny HLA oznaczają flagami pojedyncze komórki człowieka, które pomagają systemowi immunologicznemu rozróżniać własne komórki od tych należących do najeźdźcy, np. bakterii albo wirusa – czytamy w poradniku “Dziecięce SM i inne choroby demielinizacyjne wieku dziecięcego”.

SM u dzieci – środowisko

Zacytowany powyżej poradnik jako główne czynniki środowiskowe zachorowania na SM wskazuje:

• niski poziom witaminy D
• ekspozycję na dym papierosowy
• infekcję wirusem Epsteina-Barr’a (EBV).

Dwa ostatnie dotyczą dzieci. Jeśli chodzi o rolę witaminy D w zapadaniu na SM przez dzieci – do tej pory nie potwierdzono jej. Natomiast jej poziom może wpływać na przebieg choroby u dzieci.

SM u dzieci – najczęściej postać rzutowo-remisyjna

U dzieci zazwyczaj stwardnienie rozsiane (SM) występuje w postaci rzutowo-remisyjnej, rzadziej w pierwotnie postępującej. Nowe rzuty choroby wiążą się z pojawieniem nowych deficytów neurologicznych – problemów z czynnością nerwów, rdzenia kręgowego i mózgu. Choroba może się wówczas objawiać utratą równowagi, osłabieniem rąk i nóg, które trwają dłużej niż 24 godziny i gdy równolegle nie występuje inna choroba albo gorączka.

– Wczesne rzuty są częstsze w dziecięcym SM. Stan większości dzieci szybko wraca po nich do normy, a narastająca fizyczna niepełnosprawność jest rzadka w pierwszych 10 latach trwania choroby – czytamy w poradniku “Dziecięce SM i inne choroby demielinizacyjne wieku dziecięcego”. Jeśli rzuty zdarzają się stosunkowo często, a objawy niecałkowicie się cofają, może to zwiększać prawdopodobieństwo przyszłej niepełnosprawności.

Funkcje poznawcze i nastrój

W dziecięcym SM często zdarzają się trudności poznawcze, a także zaburzenia nastroju. Problemy pojawiają się u jednej trzeciej chorych na stwardnienie rozsiane (SM) dzieci.

Zaburzenia poznawcze objawiają się:

• deficytami pamięci
• deficytami uwagi złożonej
• zaburzeniami szybkości i czasu przetwarzania
• zaburzeniami języka.

Najczęstszymi formami wahań nastroju są natomiast:

• objawy depresyjne
• zaburzenia zachowania.

SM wpływa na wzrost mózgu w dzieciństwie i przerywa prawidłowe połączenia (szlaki) mózgowe – dlatego niektóre dzieci i nastolatki mają trudności z uczeniem się i innymi zadaniami poznawczymi.

Źródła:

1. Dziecięce SM i inne choroby demielinizacyjne wieku dziecięcego. Współczesne rozumienie choroby, diagnoza i postępowanie, MS International Federation, Polskie Towarzystwo Stwardnienia Rozsianego

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.