Przetoka odżywcza w żywieniu dojelitowym – na co uważać

Pierwszym krokiem do uruchomienia długoterminowego żywienia dojelitowego jest wytworzenie przetoki odżywczej. Najczęściej do żołądka, a jeśli z jakichś przyczyn nie ma takiej możliwości – do jelita cienkiego.

• Pierwsze dni po zabiegu
• Rozpoczęcie żywienia dojelitowego
• Pierwsze miesiące terapii

Bez względu na umiejscowienie przetoki, konieczne jest naruszenie ciągłości tkanek.

Co oczywiste, cewnik stomijny łączący przewód pokarmowy ze środowiskiem zewnętrznym narażony jest z jednej strony na działanie środowiska przewodu pokarmowego, a z drugiej – na działanie czynników zewnętrznych, np. mechanicznych i zakaźnych. Zarówno więc gastrostomia (połączenie z żołądkiem), jak i jejunostomia (połączenie z jelitem cienkim) wymagają codziennej troski i pielęgnacji tak, by zminimalizować ewentualne ryzyko powikłań.

Pierwsze dni po zabiegu

Szczególnie w pierwszych dniach po wytworzeniu przetoki istotna jest precyzja i delikatność. Przez pierwszych kilka dni chory odczuwa ból. Ważne jest również stosowanie się do kilku reguł dotyczących pielęgnacji miejsca wyprowadzenia gastro- i jejunostomii.

By uniknąć powikłań po zabiegu, opatrunki należy zmieniać nawet kilka razy dziennie.

Na początku miejsce wokół drenu wymaga zmiany opatrunków nawet kilka razy dziennie. Większość zestawów PEG ma bardzo dużą część zewnętrzną (nawet do 100 cm). Skraca się ją do 20-25 cm tak, by można było bez problemu założyć opatrunek i umocować PEG do powłok brzucha oraz ewentualnie ukryć pod ubraniem.

Rozpoczęcie żywienia dojelitowego

Specjaliści zalecają, by rozpoczęcie terapii żywieniowej – szczególnie za pośrednictwem jejunostomii – poprzedzała radiologiczna kontrola umieszczenia cewnika. To bardzo istotne z punktu widzenia uniknięcia wystąpienia powikłań już na tym etapie.

Podawanie diety zaleca się rozpoczynać od małych objętości (szybkości – w przypadku jejunostomii). Na tym etapie obserwuje się, czy u chorego nie pojawią się objawy nietolerancji. Zwykle w przypadku gastrostomii jest to bolus – 50-100 ml, jejunostomia – wlew 10-20 ml na godzinę.

Ilości te stopniowo się zwiększa do docelowych. Na ogół – jeśli nie dochodzi do nietolerancji terapii – dojście do właściwych parametrów żywienia osiąga się po upływie 24-48 godzin.

Pierwsze miesiące terapii

Pierwsze tygodnie miejsce wokół przetoki powinno być codziennie starannie myte wodą z mydłem. i odkażane (okrężnymi ruchami – tak, by pozostawić czyste pole, ok. 7-10 cm od przetoki).

Dopiero gdy rana się zagoi, a kanał przetoki pokryje naskórek, można zrezygnować z używania opatrunku. Wówczas można zacząć korzystać z mocowań przewidzianych przez producenta.

Ważne, by podczas zmiany opatrunku nie wyciągnąć rurki z przetoki.

Pewnego wyczucia wymaga mocowanie zewnętrznej płytki – nie może być ona dociśnięta ani zbyt mocno, bo może to zaowocować martwicą, ani zbyt luźno, bo kanał przetoki nie będzie dostatecznie uszczelniony.

W czasie zmiany opatrunku, należy również zwracać uwagę na okolicę wokół przetoki (zaczerwienienia skóry, wyciek treści surowiczej, wydzieliny ropnej, itp.). Jeśli takie powikłania wystąpią, warto pobrać materiały do badania bakteriologicznego (zanim zostaną zastosowane środki przeciwbakteryjne).

Zaleca się również obracanie oraz poruszanie cewnika PEG od zewnątrz do wewnątrz przynajmniej dwa razy w tygodniu. Przeciwdziała to jego wrośnięciu do kanału gastrostomii.

Procedura przepłukiwania cewnika jest analogiczna jak w przypadku zgłębników zakładanych przez nos (choć cewniki stomijne charakteryzuje na ogół większa średnica).

Po 3 miesiącach można zastąpić PEG zgłębnikiem/cewnikiem balonowym lub zgłębnikiem niskoprofilowym.

 

Źródło:

1. Domowe żywienie dojelitowe pacjentów dorosłych, red. Katarzyna Karwowska, Marek Kunecki, Anna Zmarzły, Wydawnictwo Continuo, Wrocław 2016

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.