Coraz więcej badań potwierdza, że choroby przyzębia stanowią niezależny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Na tyle istotny, że znalazł on miejsce w wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego. A także zwrócił uwagę Europejskiej Federacji Periodontologii i Amerykańskiej Akademii Periodontologii.

  • Przyczyny zapalenia dziąseł
  • Objawy zapalenia dziąseł
  • Profilaktyka chorób dziąseł

Problemy z dziąsłami mogą prowadzić do rozległych stanów zapalnych. A także wpływać na układ sercowo-naczyniowy głównie za sprawą bakterii, które gromadząc się w kieszonkach dziąsłowych, namnażają się w nich i za pomocą naczyń krwionośnych dostają do innych układów w obrębie organizmu.

Naukowcy z University of Birmingham dowodzą, że osoby, które zmagają się z problemami w obrębie dziąseł są bardziej narażone na schorzenia układu sercowo-naczyniowego. Wyniki badań opublikowano w czasopiśmie BMJ Open. Angielscy naukowcy przeanalizowali historie chorób ponad 64 tys. pacjentów, prowadzonych przez lekarzy rodzinnych. Prawie 61 tys. z nich miało zapalenie dziąseł, a ponad 3,3 tys. zapalenie przyzębia. Dane tych pacjentów porównano z danymi ponad 250 tys. pacjentów, u których w historii choroby nie było informacji na temat chorób przyzębia.

Eksperci odkryli u pacjentów z chorobami dziąseł m.in. zwiększone ryzyko rozwoju choroby sercowo-naczyniowej o 18 proc. (np. niewydolność serca, udar), a ryzyko wystąpienia zaburzeń kardiometabolicznych wzrosło o 7 proc. (np. wysokie ciśnienie krwi, cukrzyca typu 2). Okres obserwacji trwał około 3 lat.

W dużym badaniu Paradontitis and Its Relation to Coronary Artery Disease, obejmującym ponad 1600 osób w wieku powyżej 60 lat choroba dziąseł była powiązana z prawie 30-procentowym, wyższym ryzykiem pierwszego zawału serca.

Przyczyny zapalenia dziąseł

  • Uszkodzenia mechaniczne, spowodowane m.in. zbyt intensywnym szczotkowaniem, szczoteczką ze zbyt twardym włosiem, twardym jedzeniem.
  • Oddychanie przez usta i wysuszanie błony śluzowej jamy ustnej
  • Palenie tytoniu
  • Choroby ogólne, przede wszystkim cukrzyca, białaczka, zakażenie wirusem HIV
  • Anoreksja i bulimia
  • Zmiany hormonalne, np. w trakcie cyklu miesięcznego, ciąży, pokwitania, menopauzy
  • Przyjmowanie niektórych leków, np. immunopsuresyjnych, przeciwdrgawkowych, blokerów kanałów wapniowych, środków antykoncepcyjnych
  • Wady przyzębia, wady zgryzu
  • Stłoczenie zębów, źle czyszczone stałe uzupełnienia protetyczne, nawisające wypełnienia ubytków
  • Aftoza, pleśniawki i inne schorzenia błony śluzowej jamy ustnej i dziąseł
  • Uwarunkowania genetyczne

Jak to się wiąże?

Zapalenie jest jedną z głównych przyczyn uszkodzenia naczyń krwionośnych, a także serca. Dochodzi do niego wówczas, gdy do naczyń krwionośnych dostaną się chorobotwórcze drobnoustroje oraz wydzielane przez nie produkty. Tworzą blaszkę miażdżycową, która z czasem prowadzi do miażdżycy naczyń krwionośnych, rozwoju nadciśnienia tętniczego, mikrozawałów.

– W jamie ustnej znajdziemy mnóstwo bakterii, które namnażają się na płytce nazębnej. A w dziąsłach znajdziemy… mnóstwo naczyń krwionośnych. Droga do zapalenia nie jest więc zbyt długa i skomplikowana – tłumaczy dr n. np. Agnieszka Laskus, specjalista periodontologii i stomatologii ogólnej.

Zmiany próchnicowe oraz choroby przyzębia ponad 2,5-krotnie zwiększają ryzyko rozwoju choroby wieńcowej i zawału serca. Szczególnie w grupie osób poniżej 60. Roku życia. Schorzenia te również dwukrotnie zwiększają ryzyko udaru niedokrwiennego mózgu. Wykazano również związek chorób przyzębia z innymi chorobami sercowo-naczyniowymi, cukrzycą, przewlekłą chorobą nerek i reumatoidalnym zapaleniem stawów.

Objawy zapalenia dziąseł

  • ból
  • wrażliwość na dotyk i temperaturę (gorącą herbatę, lody itp.),
  • niewielkie krwawienie podczas zabiegów higienicznych
  • nieprzyjemny zapach z ust
  • zmiana kształtu i koloru dziąsła – tkanki dziąsła stają się powiększone, spuchnięte, miękkie i tkliwe, a wokół zęba pojawia się cienka, czerwona otoczka, która rozprzestrzenia się wraz z rozwojem choroby.
  • opuchlizna
  • nawarstwiający się na zębach kamień

– Pojawiają się jednak pierwsze prace wskazujące na poprawę rokowania pacjentów kardiologicznych po intensywnym leczeniu chorób przyzębia. Pacjentów z wysokim ryzykiem surowcowo-naczyniowym należy poddać leczeniu chorób przyzębia w celu zredukowania zapalenia i zmniejszenia ryzyka powikłań kardiologicznych – przekonuje np. Piotr Pruszczyk, kierownik Kliniki Chorób Wewnętrznych i Kardiologii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego.

Choroby dziąseł to powszechny problem, dotyczy miedzy 20 a 50 proc. Światowej populacji. Warto mieć świadomość, że krwawiące dziąsła mogą doprowadzić do poważnych konsekwencji zdrowotnych. Specjaliści ostrzegają, że istnieje wyraźny związek między chorobą dziąseł a wieloma chorobami które obejmują stany zapalne. Nie tylko sercowo-naczyniowymi, ale także z chorobą Alzheimera, cukrzycą, chorobami układu oddechowego.

Choć nie na wszystkie czynniki, zwiększające ryzyko rozwoju chorób dziąseł mamy wpływ, tak jest np. z genetyką czy przyjmowaniem leków, które zmniejszają produkcję śliny), to jednak na wiele z nich tak. Mam na myśli przede wszystkim codzienną higienę – szczotkowanie zębów dwa razy dziennie i nitkowanie. Kluczowe są także stałe przeglądy stomatologiczne, w czasie których lekarz może ocenić stan jamy ustnej i wcześnie zareagować – przypomina stomatolog.

Profilaktyka chorób dziąseł

  • codzienne, przynajmniej dwukrotne szczotkowanie zębów przez przynajmniej dwie minuty
  • nitkowanie zębów przed snem,
  • stosowanie płynów do jamy ustnej
  • wizyty kontrolne u dentysty co 6 miesięcy, (w przypadku pacjentów palących papierosy, chorujących na cukrzycę czy przyjmujących określone leki, wizyty u stomatologa powinny być częstsze).
  • usuwanie osadu i kamienia przynajmniej raz w roku
  • raz w roku wykonać zdjęcie RTG zębów,
  • prawidłowa dieta – unikanie cukrów prostych i skrobi, którymi żywią się bytujące w jamie ustnej bakterie, wspomaganie regeneracji tkanek produktami bogatymi w przeciwutleniacze (np. orzechy, oleje roślinne, zielone warzywa).
  • rzucenie palenia tytoniu – palacze narażeni są na choroby jamy ustnej aż siedem razy bardziej niż osoby niepalące.

Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl

Źródła:
  1. Zemedikun et al, Burden of chronic diseases associated with periodontal diseases: a retrospective cohort study using UK primary care data, BMJ Open, dostęp: 21.12.2021
    https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5426403/
  2. https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26762521/
  3. https://www.health.harvard.edu/heart-health/gum-disease-and-heart-disease-the-common-thread
  4. https://naukawpolsce.pl/aktualnosci/news%2C82168%2Ceksperci-choroby-przyzebia-zwiekszaja-ryzyko-zawalu-i-udaru.html
  5. Raport Fundacji Dr Laskus – Badanie typu Omnibus, zostało zrealizowane od 6-12 maja 2021 roku na 1005 osobowej losowej próbie reprezentatywnej dla ogółu ludności Polski w wieku 15-70 i więcej lat. Badanie zostało zrealizowane przez Kantar Public.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.

Jeśli jesteś zainteresowany otrzymywaniem informacji o nowych publikacjach - zapisz się do naszego newslettera.