Powikłania płucne u chorych na RZS

Śródmiąższowe włóknienie płuc, zapalenie opłucnej, guzki reumatoidalne w płucach – to tylko niektóre możliwe powikłania płucne reumatoidalnego zapalenia stawów.

Reumatoidalne zapalenie stawów czyli RZS to przewlekła, zapalna, immunologicznie zależna, układowa choroba tkanki łącznej. Charakteryzuje się ona niespecyficznym, symetrycznym zapaleniem stawów. Ale nie tylko. W RZS występują także zmiany pozastawowe, zmiany narządowe. RZS nie wolno lekceważyć. Może bowiem prowadzić do kalectwa, niepełnosprawności, a nawet przedwczesnej śmierci.

Jednymi z najczęstszych powikłań w RZS są te dotyczące płuc. Ich spektrum jest bardzo szerokie i obejmuje zarówno stosunkowo niegroźne zmiany, jak i bardzo poważne komplikacje, w których rokowania są niepomyślne.

Płucne powikłania reumatoidalnego zapalenia stawów mogą być następujące:

• zapalenie opłucnej
• guzki reumatoidalne w tkance płucnej
• śródmiąższowe włóknienie płuc
• zrostowe zapalenie oskrzelików
• układowe zapalenie naczyń z wtórnym nadciśnieniem płucnym.

Zapalenie opłucnej w RZS

Specjaliści nie są zgodni co do częstości występowania zapalenia opłucnej u pacjentów z RZS. Niektóre badania mówią o tym, że pojawia się ono u około 20% pacjentów. W badaniach autopsyjnych okazało się jednak, że zapalenie opłucnej mogło dotyczyć nawet 70% pacjentów.
Zapalenie opłucnej u pacjentów z RZS może wystąpić z początkiem choroby, częściej jednak pojawia się przy zaostrzeniach, a także u tych chorych, u których pojawiły się guzki reumatoidalne. Zwykle zapalenie opłucnej przebiega bez bólu.

Może współistnieć z obecnością wysięku w osierdziu.

Zwykle wystarczy usunięcie płynu. Czasami pacjentowi podaje się glikokortykosteroidy.

Powikłania RZS – guzki reumatoidalne

To jedyna zmiana płucna swoista dla RZS. Guzki reumatoidalne częściej występują u mężczyzn. Częściej pojawiają się u chorych z guzkami podskórnymi. Guzki reumatoidalne w płucach rzadko wyprzedzają objawy stawowe. Zwykle ich pojawienia się nie zwiastują odczuwalne przez pacjenta objawy.

Zwykle guzki reumatoidalne powstają pod opłucną, w górnych i środkowych polach płucnych. Rzadko w świetle skrzeli. Zdarza się, że bywają bardzo liczne. Zróżnicowana jest także ich wielkość. Sięga od kilku milimetrów do nawet 7 cm. Mogą ulec rozpadowi. Czasami ich pojawienie się budzi obawy o inne schorzenia, np. gruźlicę lub nowotwór.

Śródmiąższowe zapalenie płuc w RZS

To grupa chorób nieinfekcyjnych i nienowotworowych, charakteryzująca się występowaniem rozsianych zmian w obrazie radiologicznym płuc. Zwykle występują zaburzenia wentylacji typu restrykcyjnego, zmniejszenie zdolności dyfuzyjnej płuc i upośledzenie wymiany gazowej.

Czynniki powodujące śródmiąższowe włóknienie płuc nie są znane, ale specjaliści skłaniają się ku przekonaniu, że ryzyko wystąpienia zwiększa:

• palenie papierosów,
• obecność guzków reumatoidalnych,
• płeć męska
• długi czas trwania RZS.

Jednak nie wszystkie badania to potwierdzają.

Śródmiąższowe włóknienie płuc – objawy kliniczne:

• suchy kaszel
• zmniejszenie tolerancji wysiłku
• duszność
• objawy ogólne – chudnięcie, osłabienie
• trzeszczenia u podstawy płuc, najczęściej występują symetrycznie
• tachypnoe
• sinice.

Śródmiąższowe włóknienie płuc – badania

Śródmiąższowe włóknienie płuc rozwija się bardzo powoli, nawet przez kilkanaście lat. Na ogół w sposób niezauważony przez pacjenta, bez żadnych objawów klinicznych. Te narastają w czasie. Choroba rzadko prowadzi do zaawansowanej niewydolności oddechowej.

Śródmiąższowe włóknienie płuc w zaawansowanej postaci widać na rentgenie klatki piersiowej, na wczesnym etapie zmiany wykrywa się w tomografii komputerowej o wysokiej rozdzielczości.
W diagnostyce przydatna jest również bronchoskopia, a także badania histopatologiczne.

Ponadto po stwierdzeniu śródmiąższowego włóknienia płuc powinno się wykonać badania czynnościowe:

• spirometrię,
• pletyzmografię
• zaburzenia dyfuzji
• gazometrię krwi tętniczej
• test 6-minutowego marszu.

Zarostowe zapalenie oskrzelików w RZS

Ta dolegliwość częściej dotyka kobiet. Manifestuje się dusznościami ze świstami i suchym kaszlem.
W tomografii komputerowej wysokiej rozdzielczości widać pogrubienie ścian oskrzeli. Pojawia się również efekt pułapki powietrznej w czasie wydechu

Rokowania przy zarostowym zapaleniu oskrzelików są złe – bez względu na to, czy stosuje się leczenie antybiotykami, sterydami czy lekami rozszerzającymi oskrzela.

Czytaj także: Atak duszności – jak sobie z nim poradzić

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.