Otyłość to choroba?

Wciąż wiele osób postrzega otyłość jako defekt estetyczny, który jest wynikiem objadania się i lenistwa. Tymczasem to choroba o licznych uwarunkowaniach. Trudna w leczeniu i mająca poważne konsekwencje dla zdrowia. Styl życia ma istotne znaczenie dla jej rozwoju oraz leczenia. Jednak jej powstawanie i przyczyny to dużo bardziej skomplikowane procesy niż się powszechnie uważa.

W opracowanej przez WHO Międzynarodowej Statystycznej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych otyłość ma kod E66.

– U osób chorujących na otyłość dochodzi do rozwoju wielu nieprawidłowości a także zaburzeń, które powodują m.in. zwiększone ryzyko cukrzycy typu 2, wzrost ciśnienia krwi, podniesienia poziomu cholesterolu oraz stłuszczenia wątroby – wyjaśnia prof. dr hab. n. med. Paweł Bogdański, Katedra i Zakład Leczenia Otyłości, Zaburzeń Metabolicznych oraz Dietetyki Klinicznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, prezes Polskiego Towarzystwa Leczenia Otyłości (PTLO).

Przyczyny otyłości: geny, środowisko, stres, zaburzenia hormonalne itd…

Niestety, wciąż wiele osób uważa otyłość wyłącznie za defekt estetyczny, a nie chorobę. Z takiego podejścia wynika zaś kolejny mit. Mianowicie, że przyczyną otyłości są zawsze wybory żywieniowe a także brak aktywności fizycznej. Często o osobach otyłych mówi się, że są leniwe lub brak im motywacji. Tymczasem, jak podkreślają specjaliści, otyłość to choroba wieloczynnikowa. Choć styl życia może mieć istotny wpływ na jej powstanie, to jednak są też niezależne od pacjenta czynniki, które predysponują do nadmiernej masy ciała.

Należą do nich m.in.

• czynniki genetyczne i epigenetyczne
• płodowe
• hormonalne
• psychologiczne.

Istotną rolę w odgrywają też:

• stres
• zaburzenia snu
• zaburzenia hormonalne
• neurohormonalne
• przyjmowane leki.

To sprawia, że nie zawsze wystarczy mniej jeść i więcej się ruszać. Wielu pacjentów, mimo wysiłków i ogromnej pracy, nie jest w stanie samodzielnie zredukować masy ciała do poziomu, który nie zagraża ich zdrowiu i życiu.

Otyłość to choroba

– Kluczem do rozpoczęcia leczenia jest świadomość, że otyłość to choroba. Pacjent powinien trafić do lekarza, który postawi diagnozę i zaproponuje odpowiednie leczenie. Wskazane jest też wsparcie procesu terapeutycznego przez dietetyka w zakresie edukacji żywieniowej, a także psychologa i niejednokrotnie fizjoterapeuty. Powszechna opinia, że leczenie otyłości zawsze polega tylko na zmianie nawyków żywieniowych oraz większej aktywności fizycznej, jest błędna i często nie przekłada się na osiągnięcie celu terapeutycznego – tłumaczy prof. Paweł Bogdański.

Bardzo często chęć schudnięcia staje się obsesją chorego i skupia się jedynie na liczbie straconych kilogramów. Takie podejście może prowadzić do zwiększenia poziomu stresu, zaburzeń odżywiania i problemów z samooceną.

– Kluczem do długoterminowego sukcesu jest skupienie się na trwałej modyfikacji stylu życia i korzyściach wynikających z leczenia otyłości wyrażonych m. in. poprawą stanu zdrowia i samopoczucia oraz ochroną przed rozwojem licznych powikłań związanych z otyłością – wyjaśnia lekarz.

Jak wynika z badań, bardziej efektywne niż liczenie zrzuconych kilogramów jest skupienie się na wynikach neutralnych dla wagi. Takich jak ciśnienie krwi, jakość diety, aktywność fizyczna, samoocena i obraz ciała.

I okazuje się, że jedną z najskuteczniejszych metod leczenia otyłości jest… zabieg chirurgiczny. Oczywiście, jako jeden z licznych elementów całego postępowania terapeutycznego.

„Dobrze wyglądające” dzieci to często chorzy dorośli

Mówiąc o otyłości nie sposób nie wspomnieć o ignorowaniu tej choroby u dzieci. Trzeba bowiem wiedzieć, że choć otyłość w dzieciństwie nie zawsze skutkuje otyłością w wieku dorosłym, to większość dzieci, niestety, nie wyrasta z problemu nadwagi. Tylko około 17 proc. dzieci w wieku przedszkolnym, które mają nadwagę lub chorują na otyłość, wraca do prawidłowej masy ciała do czasu rozpoczęcia nauki w gimnazjum.

– Tymczasem otyłość w dzieciństwie jest głównym predykatorem tego, czy dana osoba stanie się dorosłym chorującym na otyłość. W porównaniu z chorobą występującą u dorosłych, konsekwencje otyłości, która zaczyna się w dzieciństwie, mogą być poważniejsze – ostrzega specjalista.

Dlatego warto, aby rodzice dzieci ważących zbyt dużo, poradzili się lekarza, który pomoże im zaplanować walkę z nadmiernymi kilogramami u dziecka. Pomóc mogą także dając dobry przykład.

– Kiedy rodzice są zaangażowani w promowanie zdrowych nawyków, dzieci mają większe szanse na sukces. Pamiętajmy, że dzieci zawsze obserwują dorosłych. A bycie dobrym przykładem uczy je, jak żyć zdrowiej, jednocześnie poprawiając ich relacje z jedzeniem i własnym ciałem – dodaje lekarz.

Monika Wysocka, zdrowie.pap.pl

Czytaj także: Otyłość a problemy z oddychaniem

Źródła:

1. Badanie na temat zależności między występowaniem otyłości a normalnym występowaniem masy ciała u dzieci opublikowane w American Journal of Health Promotion:
2. Badanie „Przewidywanie otyłości w młodym wieku dorosłym na podstawie dzieciństwa i otyłości rodzicielskiej” opublikowane w NEJM:
3. Materiały prasowe kampanii „Porozmawiajmy szczerze o otyłości”

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.