Opublikowana 22 sierpnia 2022 wrześniowa lista leków refundowanych zakłada, że pacjenci z rdzeniowym zanikiem mięśni (SMA), którzy mają udokumentowane przeciwwskazania do zastosowania leku dotychczas refundowanego, podawanego we wkłuciach dooponowych, otrzymają dostęp do leczenia doustnego.

  • Zmiany na wrześniowej liście refundacyjnej
  • SMA – program lekowy
  • SMA – leczenie doustne
  • Risdiplam – jak działa

To bardzo dobra wiadomość. Zarówno dla pacjentów i ich rodzin, jak i dla środowiska medycznego. Odważna decyzja Ministerstwa Zdrowia otwiera zupełnie nową erę w leczeniu rdzeniowego zaniku mięśni w Polsce.

SMA – program lekowy

Program lekowy, w ramach którego chorzy na rdzeniowy zanik mięśni otrzymują refundowany nusinersen, podawany we wkłuciach do kanału kręgowego, funkcjonuje w Polsce od początku 2019 roku. Z leczenia korzysta około 800 pacjentów. To oznacza, że wciąż dla ponad 200 chorych istnieje niezaspokojona potrzeba dostępu do innej opcji terapeutycznej.

Część z tych chorych nie jest leczona. Część stosuje leczenie doustne w ramach badań klinicznych lub programu wczesnego dostępu do leczenia. Przyczyną niemożności skorzystania z obecnie refundowanej terapii są najczęściej przeciwskazania medyczne do podawania leku dooponowo; takie jak:

  • duża skolioza
  • implanty w kręgosłupie
  • trudności z wkłuciem dolędźwiowym
  • powikłania po takim wkłuciu.

SMA – leczenie doustne

Dla tych chorych szansą na zahamowanie postępu choroby jest leczenie doustne (lek risdiplam), które od września 2022 będzie w Polsce refundowane. Otrzymać będą je mogli wszyscy chorzy z udokumentowanymi przeciwwskazaniami do podawania nusinersenu, w wieku powyżej 2. miesiąca życia. Niezależnie od typu choroby (liczby kopii genu SMN2), masy ciała czy stanu funkcjonalnego.

– Ogromnie cieszymy się z tego, że pacjenci, którzy tego potrzebują, będą mieli dostęp do nowoczesnego i skutecznego leczenia doustnego, co jest zgodne z najnowszą wiedzą medyczną. Dotyczy to zarówno małych dzieci, jak i nastolatków i osób dorosłych z SMA, u których będzie możliwy wybór leczenia i zatrzymanie postępu choroby za pomocą wygodnej terapii doustnej. Z pewnością wpłynie to na jakość życia chorych i ich rodzin. Widzimy, że Ministerstwo Zdrowia realizuje krok po kroku plan wprowadzania korzystnych zmian, poprawiających sytuację osób chorych na SMA: najpierw program lekowy z zastosowaniem nusinersenu, potem program badań przesiewowych u noworodków, a obecnie rozszerzenie programu lekowego o możliwość zastosowania risdiplamu i terapii genowej u określonych grup chorych. Bardzo za to dziękujemy – komentuje Dorota Raczek, prezes Fundacji SMA.

Krok w kierunku indywidualizacji leczenia

Jak podkreślają lekarze, trzy obecnie zarejestrowane terapie w leczeniu SMA nie są tożsame. Dobór leczenia powinien być dostosowywany do stanu zdrowia, potrzeb a także możliwości pacjentów. Dlatego zarówno środowisko pacjentów, jak i neurologów zabiegały o refundację wszystkich trzech terapii, zgodnie z ich zapisami rejestracyjnymi. To zapewniłoby możliwość indywidualizacji leczenia. Refundacja risdiplamu i terapii genowej dla wybranych grup pacjentów z SMA jest ważnym krokiem w tym kierunku.

Risdiplam – jak działa

Risdiplam zwiększa produkcję białka SMN, którego brakuje u osób chorych na SMA. Wyniki badań klinicznych risdiplamu pokazują, że podanie tego leku zatrzymuje postęp SMA. U części chorych choroba się zatrzymuje, ale u zdecydowanej większości obserwujemy poprawę ich stanu: funkcji motorycznych, poziomu energii, siły głosu. Risdiplam jest małą cząsteczką, która z łatwością penetruje do różnych tkanek, przechodzi też przez barierę krew-mózg. To umożliwia podawanie go drogą doustną.

Lek wymaga codziennego stosowania i jest dostępny w postaci syropu. Podawanie jest proste i odbywa się w warunkach domowych. Znacznie poprawia to komfort pacjenta i jego opiekunów. A także zmniejsza obciążenie dla systemu ochrony zdrowia. Pacjent i jego opiekunowie nie muszą bowiem odbywać hospitalizacji w ośrodkach neurologicznych.

– Dla niektórych naszych pacjentów leczenie doustne jest jedyną możliwą opcją terapeutyczną, ze względu na występujące u nich przeciwwskazania do stosowania nusinersenu. Dotychczas nie mogliśmy im zaproponować niczego, oprócz rehabilitacji. Od września, będziemy mogli zaoferować im adekwatną i dostosowaną do ich potrzeb, terapię doustną. To wspaniała wiadomość i przełomowy moment dla nas wszystkich. Lekarzy, pacjentów i opiekunów – mówi prof. dr hab. n. med. Maria Mazurkiewicz-Bełdzińska z Kliniki Neurologii Rozwojowej Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, przewodnicząca Polskiego Towarzystwa Neurologii Dziecięcej.

Czytaj także: Badania przesiewowe w kierunku SMA – dla wszystkich noworodków w Polsce

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.

Jeśli jesteś zainteresowany otrzymywaniem informacji o nowych publikacjach - zapisz się do naszego newslettera.