Niedożywienie pacjentów neurologicznych

Udar, SLA, SMA, SM – w przebiegu między innymi tych chorób pacjent może borykać się z problemem niedożywienia. Według badań, nawet połowa pacjentów przyjmowanych na oddziały neurologiczne cierpi na niedożywienie lub jest zagrożona niedożywieniem.

• Niedożywienie pacjentów neurologicznych – statystyki
• Niedożywienie w chorobie Parkinsona
• SLA a niedożywienie
• Niedożywienie a udar
• Dysfagia a zgłębnik

Niedożywienie jest powszechnym problemem w grupie pacjentów neurologicznych. Według szacunków, połowa osób hospitalizowanych na oddziałach nerurologicznych jest dotknięta niedożywieniem lub zagrożona niedożywieniem.

Konsekwencje niedożywienia u pacjentów neurologicznych:

• większa chorobowość
• większa śmiertelność
• gorsze efekty rehabilitacji
• dłuższy czas hospitalizacji
• wyższe koszty leczenia.

Żywienie kliniczne zmniejsza te ryzyka i podnosi jakość życia pacjentów. Dotyczy to nie tylko pacjentów w szpitalach, ale także osób przebywających w środowisku domowym.

Niedożywienie pacjentów neurologicznych – statystyki

Statystycznie, wśród pacjentów przyjmowanych do oddziałów neurologii, przy przyjęciu:

niedożywionych jest 7% pacjentów

• zagrożonych  niedożywieniem 34 % pacjentów,
• odżywionych jest 59%.

Po 10 dniach hospitalizacji:

• odsetek pacjentów niedożywionych wzrasta do 22 %,
• zagrożonych niedożywieniem do 57%.

Innymi słowy, przy przyjęciu na oddział neurologiczny co drogi pacjent wymaga interwencji żywieniowej, po 10 dniach ten odsetek wzrasta do 80%.

W chorobach neurologicznych niedobory składników odżywczych są niebezpieczne, ponieważ mogą brać udział w patogenezie chorób, ale również nasilać odczuwane przez pacjenta objawy.

Przyczyny rozwoju niedożywienia u pacjentów neurologicznych:

• dysfagia ustno-gardłowa
• zaburzenia świadomości
• deficyty percepcji
• dysfunkcje poznawcze
• zwiększone zapotrzebowanie energetyczne związane ze zwiększonym napięciem mięśni.

Niedożywienie w chorobie Parkinsona

Wśród pacjentów z chorobą Parkinsona, co trzeci wymaga interwencji żywieniowej prowadzonej równolegle z leczeniem neurologicznym. Według niektórych szacunków nawet 80% pacjentów boryka się z jakąś formą dysfagii.

Poza zaburzeniem motoryki ustno gardłowej, w przebiegu choroby Parkinsona może się pojawić również zaburzenie motoryki żołądkowo-jelitowej. W szczególności koordynacji  odruchu żołądkowo-dwunastniczego.

W takiej sytuacji bardzo często u pacjentów żywionych przez gastrostomię wymagana jest wymiana na  jejunostomię. Żywienie kliniczne w chorobie Parkinsona dodatkowo komplikuje stosowana przy tym schorzeniu farmakologia.

Niedożywienie w SLA

Według statystyk w grupie pacjentów z SLA, nawet połowa jest niedożywiona.

To niebezpieczne, ponieważ niedożywienie w tej grupie zwiększa ryzyko zgonu w ciągu 15 miesięcy prawie 5 krotnie.

Z badań wynika, że w tej grupie pacjentów żywienie dojelitowe co prawda nie ma wpływu na wydłużenie życia pacjentów, ale znacznie poprawia jakość życia.

Niedożywienie a udar

Praktycznie co piąty pacjent, który doznał udaru jest niedożywiony. W ciągu kolejnych tygodni ryzyko niedożywienia wzrasta z 19 do 70%

Stosowanie leczenie żywieniowego u pacjentów po udarze daje znakomite efekty. Statystycznie, pacjenci którzy korzystali w wysokobiałkowej diety stracili około 5% masy ciała, podczas osoby gdy bez żywienia traciły nawet do 1/3 masy ciała.

Ponadto osoby, u których zastosowano interwencję żywieniową miały lepszy komfort życia i i siłę mięśniową. A to ma kolosalne znaczenie dla sukcesu rehabilitacji.

Dysfagia a zgłębnik

Wbrew obiegowej opinii, gdy u pacjenta po udarze pojawi się dysfagia, należy jak najszybciej wdrożyć żywienie przez zgłębnik, nie czekając aż objaw się utrwali.

To mit, że lepiej z sondą zwlekać, bo jak pacjent będzie ćwiczył połykanie. Okazuje się, że pacjenci dożywiani mają lepsze  wyniki badań czynnościowych.

Ponadto, żywienie przez zgłębnik:

• zmniejsza ryzyko zachłyśnięcia,
• skraca hospitalizację,
• zmniejsza ryzyko działań niepożądanych, powikłań leczenia i przetrwałej dysfagii.

Jeśli lekarze przewidują, że zaburzenia połykania utrzymają się powyżej 4 tygodni to zgłębnik należy jak najszybciej zamienić na PEG.

PEG dla pacjentów neurologicznych

PEG jest drogą wyboru żywienia dojelitowego u pacjentów z przewlekłymi schorzeniami neurologicznymi, którzy nie są w stanie bezpiecznie odżywiać się doustnie. Zazwyczaj jest dobrze tolerowany i może prowadzić do znacznej poprawy stanu odżywienia

Żywienie dojelitowe u pacjentów z dysfagią – korzyści:

• mniejsze ryzyko powikłań  i chorobowości
• niższa śmiertelność
• krótsza hospitalizacja i niższe koszty
• wyższa jakość życia i lepsze wyniki leczenia
• mniejsze ryzyko powikłań.