Niedożywienie: marasmus, kwashiorkor, sarkopenia

Nie każde niedożywienie widać gołym okiem. Przekłada się ono na utratę masy mięśniowej, którą pacjentom w rekonwalescencji, pacjentom w bardziej zaawansowanym wieku czy o ograniczonej sprawności bardzo trudno odbudować.

• Marasmus
• Kwashiorkor
• Kacheksja
• Sarkopenia

Niedożywienie zawsze przekłada się na upośledzenie pracy organizmu i utratę masy mięśniowej. Manifestuje się jednak różnie. Na przykład w niepowikłanym głodzeniu (marasmus) – BMI pacjenta jest poniżej <18,5. Z kolei dla sarkopenii charakterystyczna jest  zmiana składu ciała, choć waga pacjenta może nie wzbudzać niepokoju.  Niedożywienie – bez względu na przyczyny –  zawsze wymaga interwencji żywieniowej.

Marasmus

Niedożywienie typu marasmus, zwane również niedożywieniem prostym charakteryzują:

• zanik mięśni
• zmniejszenie masy ciała
• spadek wskaźników antropometrycznych,
• zmniejszenie wskaźników immunologicznych
• prawidłowe lub zmniejszone stężenie białka i albumin

W skrajnych przypadkach, u pacjentów dotkniętych niedożywieniem typu marasmus, wszystkie te zaburzenia występują.

Aby pokonać ten rodzaj niedożywienia wystarczy na ogół uzupełnienie niedoborów w drodze żywienia dojelitowego. Pacjent przez jakiś czas odżywia się przez zgłębnik nosowo-jelitowy lub przechodzi kurację dożywiania doustnego za pomocą specjalnego żywienia medycznego.
Ważne, aby ten proces odbywał się stopniowo. Chodzi o readaptację jelita cienkiego do wchłaniania i trawienia pokarmów.

Kwashiorkor

Pod pojęciem kwashiorkor rozumieć należy natomiast ostre niedożywienie z hipoalbuminurią i obrzękami.

Często zdarza się jako następstwo ostrej choroby, urazu, operacji.
Przyczynę tej choroby stanowi jakościowy lub ilościowy niedostatek białka w diecie, choć również niewystarczająca podaż witamin i składników mineralnych wpływa na rozwój kwashiorkoru.

Kwashiorkor jest szczególnie niebezpieczny dla dzieci, ponieważ może zostawić po sobie trwałe zmiany: zaburzenia psychiczne, niepełnosprawność intelektualną i fizyczną.
Ten typ niedożywienia charakteryzuje:

• zanik mięśni i tkanki tłuszczowej
• zmęczenie, osłabienie drażliwość, apatia
• powiększenie ślinianek
• obrzęki na całym ciele: w szczególności na nogach, wydatny brzuch, ginekomastia
• pękanie paznokci
• częste oddawanie moczu.

Czasami u pacjentów „gołym okiem” nie widać znacznego ubytku masy ciała. Dzieje się tak z powodu obrzęków, które podwyższają co prawda  BMI pacjenta, ale tak naprawdę to woda zatrzymana w tkankach.
Kwashiorkor zdarza się u dzieci a także chorych z nadwagą i otyłością.

Kacheksja

Kacheksja to ogólnoustrojowa reakcja zapalna rozwijająca się w przypadku wielu nowotworów. Jest istotną przyczyną utraty łaknienia (jadłowstrętu) i zmniejszenia masy ciała.

Objawy kacheksji to m.in.:

• utrata masy ciała
• lipoliza
• zanik mięśni i narządów wewnętrznych
• jadłowstręt
• przewlekle występujące nudności
• osłabienie
• zaburzenia czucia
• hipermetabolizm.

Występuje zwykle u pacjentów z przewlekłymi chorobami, np. w chorobie nowotworowej albo AIDS.

Kacheksję określa się również mianem: kacheksji nowotworowej lub nowotworowym zespołem anorektyczno-kachektycznym.

Czytaj także: Choroba onkologiczna i niedożywienie: diabelski duet

Sarkopenia

Stan, w którym dochodzi do zmiany struktury organizmu. U pacjentów borykających się z sarkopenią mięśnie zostają zastąpione tkanką tłuszczową. Sarkopenii sprzyja zaawansowany wiek, przejście stanów związanych z przewlekłym niedożywieniem, takich jak np. kacheksja, anoreksja, bulimia, zespoły złego wchłaniania. Sarkopenii sprzyja również brak aktywności fizycznej, szczególnie ćwiczeń siłowych. Ważne jest także zapewnienie pacjentowi odpowiedniej podaży białka w diecie.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.