Obchodzony w październiku Światowy Dzień Wzroku to dobry moment, aby zaktualizować naszą wiedzę na ten temat. Szczególnie, że problemy z widzeniem występują u coraz młodszych dzieci.

  • Od nieostrego widzenia do ślepoty
  • Skutki krótkowzroczności
  • Psychologiczny aspekt krótkowzroczności

Szacuje się, że ponad 285 milionów ludzi na świecie cierpi z powodu upośledzenia widzenia. 42% z nich rozwinęło się w wyniku braku odpowiedniej korekcji wad wzroku. Tempo narastania problemów ze wzrokiem jest na tyle szybkie, że szacuje się, że w 2050 r. co druga osoba na świecie będzie krótkowidzem. Profilaktyka i korekcja to dwa działania, dzięki którym można ten trend spowolnić.

Od nieostrego widzenia do ślepoty

Jeżeli jeszcze nie odbyliśmy wizyty kontrolnej z naszym dzieckiem u specjalisty ochrony wzroku – okulisty czy optometrysty, to właśnie październik jest idealnym miesiącem, aby takie badanie wykonać. Właśnie w październiku obchodzimy Światowy Dzień Wzroku. Ma on uświadamiać jak ważny jest to zmysł i dlaczego konieczne są regularne kontrole widzenia. Eksperci wskazują, że w ostatnich latach notujemy stały wzrost liczby dzieci ze zdiagnozowaną krótkowzrocznością na całym świecie. Także w Polsce. A pandemia to tempo wzrostu znacząco przyspieszyła. Jeszcze kilka lat temu krótkowzroczność była diagnozowana najczęściej u dzieci w wieku szkolnym. Dziś specjaliści coraz częściej spotykają przypadki miopii już u przedszkolaków!

Nieskorygowana krótkowzroczność jest główną przyczyną pogarszania się wzroku. A oprócz nasilania objawów takich jak:

  • gorsze widzenie,
  • problemy z koncentracją
  • bóle głowy,

może z wiekiem prowadzić także do wielu powikłań i rozwoju chorób oczu (np. zaćmy, jaskry czy odwarstwienia siatkówki). Najnowsze badania np. z Japonii czy Chin wskazują zaniechanie korekcji jako główną przyczynę nowych przypadków ślepoty. Za to wczesne wykrycie wady jest kluczowe dla jej korekcji a także spowolnienia dalszego postępowania, a co za tym idzie zmniejszenia ryzyka pojawienia się powikłań.

Skutki krótkowzroczności

Zmniejszenie tempa progresji krótkowzroczności o 50% może zmniejszyć częstość występowania wysokiej krótkowzroczności, czyli powyżej 6 dioptrii, nawet o 90% – a co za tym idzie, zmniejsza ryzyko wystąpienia poważnych chorób oczu w dorosłości.

Zaniechanie korekcji lub jej późne wdrożenie grozi pogłębianiem problemu i poważnymi chorobami oczu. Warto podkreślić, że progresja wady postępuje szybciej u dzieci poniżej 10 roku życia. Opublikowano badania dowodzące, że soczewki wywołujące rozogniskowanie krótkowzroczne na peryferiach siatkówki mogą zmniejszyć tempo postępu krótkowzroczności u dzieci w porównaniu do jednoogniskowych soczewek okularowych. – Zatem wczesna diagnoza i odpowiednia korekcja krótkowzroczności są niezbędne, aby wyhamować rozwój wady wzroku i zmniejszyć ryzyko powikłań. Ważne, aby zarówno pacjenci z krótkowzrocznością, jak i lekarze mieli wiedzę na temat najnowocześniejszych metod korekcji refrakcji – zauważa Sylwia Kijewska, ekspert Hoya Lens Poland.

Zaniedbanie w korekcji wad wzroku to problem, który można także wycenić – pośredni koszt utraty produktywności światowej spowodowany niekorygowaną wadą wzroku wynosi 202 mld USD, a przez kolejne 5 lat szacuje się, że na rozwiązanie tego problemu zostanie przeznaczone 28 mld USD4. Spodziewany jest wzrost wydatków na profilaktykę a także leczenie chorób oczu, spowodowany głównie ogromnym przyrostem pacjentów.

Psychologiczny aspekt krótkowzroczności

Krótkowzroczność u dzieci to nie tylko finansowe wyzwanie dla sektora ochrony zdrowia i rodziców. Badania przeprowadzone wśród nastolatków pokazały, że w porównaniu z dobrze widzącymi rówieśnikami, osoby z krótkowzrocznością miały niższą samoocenę a także gorsze wyniki w nauce i były mniej zadowolone ze swojego życia. Korekcja poprawiała efekty uczenia się w szkole, gdzie głównym źródłem informacji jest tablica. Poprawa wyników testów z matematyki, po zdiagnozowaniu u badanych wady wzroku a także dobraniu okularów korekcyjnych, odpowiadała dodatkowemu semestrowi uczenia się.

Pacjenci, którzy wykazują więcej fizycznych objawów, takich jak suchość oczu czy bóle głowy, mają tendencję do oceniania siebie mniej przychylnie pod względem wyglądu fizycznego, wyników w szkole, aktywności społecznej i zachowania.

Wzrok to podstawowy zmysł, odgrywający kluczową rolę szczególnie w dzieciństwie i latach nastoletnich, kiedy naszym głównym zadaniem jest uczenie się.

Nieskorygowana wada – oprócz ograniczenia informacji, które do nas docierają – może ograniczać potencjał naszego dziecka w mniej oczywisty sposób. Nieostre widzenie zmusza mięśnie oczu do większego wysiłku. To powoduje, że jesteśmy zmęczeni, rozdrażnieni, boli nas głowa. Ciężko nam się skupić. Może to powodować problemy z nauką, niechęć do uprawiania sportów, obniżać nastrój a także wpływać na kontakty z rówieśnikami. Zdrowie naszych oczu jest naprawdę nie do przecenienia – podkreśla Sylwia Kijewska.

Dzieci i nastolatkowie mogą ukrywać pierwsze objawy. Z obawy przed wizytą u specjalisty, koniecznością noszenia okularów korekcyjnych czy dokuczania ze strony rówieśników. Presja społeczna dotycząca wyglądu to czynnik, który może hamować młode osoby przed zgłoszeniem problemów z widzeniem. Dodatkowo małe dzieci rzadko kiedy same zgłaszają, że widzą słabiej, bo nie wiedzą, jak to jest widzieć wyraźnie. A unikanie korekcji wady wzroku przyczynia się tylko do pogłębiania problemu. Dlatego regularne badanie wzroku, wykształcenie profilaktycznych nawyków i uważność na problemy z widzeniem u dzieci oraz pozytywny przekaz dotyczący noszenia okularów to podstawy kontroli postępu krótkowzroczności u dzieci.

UWAGA! Krótkowzroczność!

Aby zwiększyć świadomość problemu w tym miesiącu została zainaugurowana kampania społeczna “UWAGA! Krótkowzroczność”, realizowana przez firmę Hoya Lens Poland. Patronem merytorycznym wydarzenia jest Instytut „Pomnik-Centrum Zdrowia Dziecka”.

Nie da się nie zauważyć rosnącego wpływu czynników środowiskowych na pogarszanie się wzroku dzieci.

Nacisk na odnoszenie sukcesów w szkole, zwiększony czas korzystania z ekranów komputerów i smartfonów oraz mniej czasu spędzanego na aktywnościach na zewnątrz prowadzą do pogłębiania się krótkowzroczności w młodym wieku. Badanie przeprowadzone przez SW Research na zlecenia Hoya Lens Poland we wrześniu tego roku sugeruje, że pandemia i związane z nią ograniczenia wpłynęły na zmianę zachowań, które mogą przyspieszać postęp krótkowzroczności wśród dzieci – dodaje Sylwia Kijewska.

Potencjalna poprawa wyników w nauce dzieci poddanych korekcji krótkowzroczności, wraz ze wzrostem jakości życia a także funkcjonowania społecznego przemawiają za potrzebą edukacji w zakresie profilaktyki i korekcji wad wzroku. Zdrowe oczy to także oszczędność dla sektora ochrony zdrowia. Krótkowzroczność nie zawsze objawia się w sposób oczywisty. I nie zawsze dziecko wprost zgłasza problemy z gorszym widzeniem. Szybka diagnoza oraz odpowiednia korekcja tej wady wzroku to jedyna szansa na spowolnienie jej rozwoju.

Źródła:
  1. Bourne RR, Stevens GA, White RA, Smith JL, Flaxman SR, Price H et al. Causes of vision loss worldwide, 1990-2010: a systematic analysis. Lancet Global Health. 2013;1:e339–e349.
  2. Iwase A, Araie M, Tomidokoro A, Yamamoto T, Shimizu H, Kitazawa Y. Prevalence and causes of low vision and blindness in a Japanese adult population: the Tajimi study. Ophthalmology. 2006;113:1354–62.
  3. Wu L, Sun X, Zhou X, Weng C. Causes and 3-year-incidence of blindness in Jing-An district, Shanghai, China 2001–2009. BMC Ophthalmol. 2011;11:10.
  4. Fricke T, Holden B, Wilson D, Schlenther G, Naidoo KS, Resnikoff S et al. Global cost of correcting vision impairment from uncorrected refractive error. Bull World Health Organ. 2012; 90:728–38.
  5. Wong HB, Machin D, Tan SB, Wong TY, Saw SM. Visual impairment and its impact on health-related quality of life in adolescents. Am J Ophthalmol. 2009;147:505–11.
  6. Ma X, Zhou Z, Yi H, Pang X, Shi Y, Chen Q et al. Effect of providing free glasses on children’s educational outcomes in China: cluster randomized controlled trial. BMJ. 2014;349:g5740.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.

Jeśli jesteś zainteresowany otrzymywaniem informacji o nowych publikacjach - zapisz się do naszego newslettera.