Fizjoterapia w leczeniu odleżyn

Czy fizjoterapeuta może pomóc wyleczyć odleżyny? Owszem. Niektóre zabiegi mogą się okazać pomocne zarówno w gojeniu się ran, jak i profilaktyce przeciwodleżynowej.

• Czym są odleżyny?
• Czy zabiegi fizykoterapeutyczne pomagają leczyć odleżyny?
• Masaż klasyczny – kiedy go stosować?

Czym są odleżyny?

To obszary miejscowego uszkodzenia skóry i niżej położonych tkanek (tzw. ogniska martwicy niedokrwiennej), które powstają wskutek długotrwałego lub powtarzającego się ucisku. Na bazie odleżyn bardzo często rozwijają się owrzodzenia, a także przewlekłe, trudno gojące się rany. Odleżyny należą do najczęstszych powikłań u pacjentów unieruchomionych.
W leczeniu odleżyn istotnymi elementami są:

• częste zmiany pozycji
• wdrożenie profilaktyki przeciwodleżynowej
• stosowanie odpowiednich środków a także opatrunków
• dieta.

W leczeniu odleżyn swoją rolę ma również rehabilitacja: fizykoterapia i fizjoterapia. Celem rehabilitacji jest zmniejszenie bólu towarzyszącego odleżynom a także usprawnienie miejscowego ukrwienia.

Fizykoterapia w leczeniu odleżyn

Fizykoterapia to rodzaj rehabilitacji medycznej. W fizykoterapii – do leczenia pacjentów wykorzystuje się wszystko, co pamiętamy z lekcji fizyki w szkole:

• prąd elektryczny
• światło
• magnetyzm
• ultradźwięki
• niską temperaturę.

Za pomocą tych zjawisk oddziałuje się na dotknięte chorobą części ciała pacjenta.

Zabiegi fizykoterapeutyczne w leczeniu odleżyn

• Galwanizacja – elektroda czynna umieszczana jest na podkładzie wysyconym roztworem soli kuchennej. Powinna się znajdować na odleżynie. Bierną układa się przeciwlegle. Natężenie wynosi od 5 do 10 mA. Zabieg – według potrzeb – trwa od 10 do 15 minut. Można go powtarzać kilka razy dziennie.
• Fen (suszarka ręczna) – to mikromasaż gorącym powietrzem okolicy odleżyny. Zabieg trwa przez 5-15 minut. Można powtarzać kilkukrotnie w ciągu dnia.
• Promieniowanie podczerwone z filtrem czerwonym.
• Okłady z lodu – krótkotrwałe, dookoła odleżyny. Należy zachować ostrożność.
• Promieniowanie nadfioletowe – zabieg ma charakter bakteriobójczy. Ponadto pobudza odnowę zniszczonej tkanki skórnej. Dawkowanie promieni nadfioletowych powinno być bardzo ostrożne, obliczane tylko i wyłącznie na podstawie wcześniej określonej dawki progowej (biodoza).
• Jonoforeza – przy wykorzystaniu 0,5 – 1% chlorowodorku nowokainy. Zabieg ma przyspieszyć ziarninowanie ubytku. Natężenie od 4 do 8 mA. Zabieg trwa około 20 minut.
• Ultradźwięki – wykonywane przez sprzężenie parafiną ciekłą – labilnie dookoła otoczenia odleżyny. Dawka: 0,3 – 0,5 W/cm2. Czas trwania: 5-8 minut. Zabieg wykonuje się co drugi dzień.
• Laseroterapia niskoenergetyczna – przyspiesza gojenie się ran, ponieważ wpływa na zdolności naprawcze skóry. Dodatkowo poprawia mikrokrążenie oraz powoduje wzrost stężenia hormonów. Zabieg aplikuje się na okolice rany, dookoła niej.

Masaż klasyczny w leczeniu odleżyn – profilaktyka

Masaż klasyczny zapobiega powstawaniu odleżyn na ciele pacjenta. Polega na serii następujących po sobie ruchów o narastającej intensywności – od delikatnych do mocnych. Masaż klasyczny polega na rozmasowywaniu, rozcieraniu, oklepywaniu ciała pacjenta. Intensywność masażu klasycznego może być różna. Zależy ona od rodzaju schorzenia, wieku i chorób współistniejących.

Zadaniem masażu jest pobudzenie mikrokrążenia skóry. Masaż pomaga dotlenić i odżywić tkanki. Zdecydowanie zmniejsza więc ryzyko powstawania odleżyn. Należy jednak pamiętać, że masaż sprawdza się doskonale jako profilaktyka odleżyn. Gdy one już powstaną, należy zaprzestać tej formy terapii, aby dodatkowo nie uszkadzać delikatnej skóry pacjenta.

Czytaj także: Etapy gojenia się odleżyn

Źródła:

1. Radzimińska A., Stettler D., Weber-Rajek M. (i inni), Metody fizykalne w terapii odleżyn, Journal of Education, Health and Sport, 5/2015.
2. Wesołowski R., Gackowska M., Woźniak A. (i inni), Odleżyny jako problem interdyscyplinarny – rola fizjoterapeuty oraz dietetyka w procesie leczniczym, Wiosna młodych fizjoterapeutów, tom I, 2013.
3. Kruk-Kupiec G., Profilaktyka przeciwodleżynowa, poradnik dla pacjentów i ich rodzin, Piekary Śląskie 2009.
4. https://www.medonet.pl/zdrowie,fizykoterapia—opis–rodzaje-fizykoterapii,artykul,1730031.html
   https://fizjoterapeuty.pl/fizjoterapia/odlezyna-leczenie-fizjoterapia.html

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.