Etapy gojenia się odleżyn

Problem odleżyn dotyczy większości osób, które z powodu stanu zdrowia są unieruchomione. Odleżyny są bolesne, a w skrajnych przypadkach mogą nawet zagrażać życiu chorego. Dlatego – gdy już się pojawią – bezwzględnie trzeba je leczyć. Jakie są etapy gojenia się odleżyn? 

Odleżyny – powszechne powikłanie przy unieruchomieniu

Osoby, które z racji wieku i stanu zdrowia większość czasu spędzają unieruchomione, są narażone na powstawanie odleżyn, czyli miejscowych uszkodzeń skóry i niżej położonych tkanek (tzw. ogniska martwicy niedokrwiennej), które powstają wskutek długotrwałego lub powtarzającego się ucisku.

Odleżyny są niezwykle powszechnym powikłaniem. Występują w wielu schorzeniach, m.in przy:

• uszkodzeniach rdzenia kręgowego
• mózgowym porażeniu dziecięcym
• dystrofiach mięśniowych
• stwardnieniu rozsianym
• schorzeniach geriatrycznych
• nowotworach.

Odleżyny bezwzględnie trzeba leczyć

W zależności od zaawansowania uszkodzeń, istnieje kilka stopni odleżyn. Na pewnym etapie, w skrajnych przypadkach przybierają formę trudno gojących się ran. Na bazie odleżyn bardzo często rozwijają się owrzodzenia.

Co oczywiste, odleżyny należy bezwzględnie leczyć. Przysparzają choremu wielu cierpień, powodują wiele powikłań, a w skrajnych przypadkach mogą prowadzić nawet do śmierci.

Na rynku dostępnych jest wiele środków i rodzajów opatrunków, które pomogą w leczeniu odleżyn. Dobiera się je do stanu pacjenta oraz zaawansowania zmian.

Eliminacja czynników, które spowodowały odleżyny

Z wdrożeniem leczenia nie należy czekać. Pierwszymi czynnościami związanymi z leczeniem odleżyn, jest wyeliminowanie ze środowiska chorego wszelkich czynników, zarówno zewnętrznych, jak i  wewnętrznych, które przyczyniły się do powstania ran, a także opóźniają lub uniemożliwiają proces gojenia.

Na przykład jeśli chory nie używał działającego profilaktycznie materaca zmiennociśnieniowego – powinien zacząć.

Jeśli pozycja jego ciała nie była zmieniana dostatecznie często, również należy zacząć to robić. Na gojenie się odleżyn ma wpływ także dieta.

To też czas na wdrożenie leczenia. Wybór sposobu walki z odleżynami zależy od kilku czynników:

• stanu ogólnego chorego: choroby podstawowej, chorób współistniejących, wieku.
• prognozy dotyczącej pacjenta: czy celem jest całkowite wyleczenie odleżyny, czy tylko poprawa komfortu życia i złagodzenie dolegliwości.
• stopnia zaawansowania rozwoju odleżyny i etapu gojenia.

Na rynku dostępnych jest wiele środków, które w tym pomogą. W wyborze najlepszego warto zdać się na pielęgniarkę i lekarza, którzy dobiorą ten, który w przypadku bliskiej nam osoby sprawdzi się najlepiej.

Fazy gojenia się odleżyn – podział trójstopniowy

By jak najefektywniej walczyć z odleżynami, warto znać mechanizm ich gojenia. Przebiega on w kilku fazach.

1. Faza wysięku lub zapalenia

Objawia się:

• zaburzeniami krążenia
• rozszerzeniem naczyń włosowatych i powiększeniem ich przepuszczalności dla płynnych i morfologicznych składników.

W efekcie pojawia się obrzęk z towarzyszącym mu dużym wysiękiem. Jest to spowodowane uwalnianymi mediatorami z uszkodzonych komórek i migrujących leukocytów. Zachodzące procesy powodują oczyszczanie rany i usuwanie zniszczonych tkanek.

2. Faza ziarninowania lub wzrostu

Jest to proces rozrostu tkanki łącznej, która uzupełnia ubytki, a także uszkodzenia tkanek, które nie są zdolne do rozrostu. Proces ten wiąże się także z wchłanianiem i “uprzątaniem” uszkodzonych i zniszczonych komórek oraz innych elementów tkankowych.

Ilość wysięku stopniowo się zmniejsza i powstaje tkanka zwana ziarniną.

3. Faza naprawy

Tworzy się nowy naskórek – komórki narastają z prędkością aż 1 mm dziennie. Naprawa naskórka zachodzi w sposób poziomy – komórki zaczynają się dzielić i nasuwają na ranę (migrują z brzegów rany). To poziome dzielenie komórek naskórka trwa dopóty, dopóki komórki się nie zejdą. Dlatego też ważne jest, że przyrastające komórki pokrywają także mieszki włosowe i kanaliki gruczołów potowych. Jeśli nie zostały one całkowicie zniszczone, stanowią źródło nowych komórek i wówczas gojenie jest szybsze.

Fazy gojenia się odleżyn – podział kolorowy:

1. Martwica sucha – tzw. odleżyna „czarna”.

Rana jest twarda, sucha, czarno-brązowa, z małą ilością wysięku.

2. Martwica rozpływna – tzw. odleżyna „żółta”.

Charakteryzuje się obfitym lub umiarkowanym wysiękiem barwy żółtawej, zawierającym liczne martwe komórki.

3. Ziarninowanie – tzw. odleżyna „czerwona”.

Jest to etap, w którym dominują procesy naprawcze, polegające na tworzeniu nowych naczyń krwionośnych, a także produkcji kolagenu przez fibroblasty.

4. Naskórkowanie – tzw. odleżyna „różowa”.

Polega na wędrówce komórek nabłonkowych z brzegów rany i mieszków włosowych, napełzaniu na ziarninę i tworzeniu naskórka.

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.