Dr Zbigniew Szkulmowski: Jak oddychamy? O mechanice oddechu własnego słów kilka

Na czym polega istota wymiany gazowej u człowieka? Jaką rolę w tym procesie odgrywają mięśnie, w tym także przepona? Na te pytania odpowiada dr n. med. Zbigniew Szkulmowski, anestezjolog oraz twórca i szef Ośrodka Wentylacji Domowej w Bydgoszczy.

Fazy cyklu oddechowego

Cały cykl oddechowy składa się z trzech faz:

• fazy wdechu – polegającej na pobraniu powietrza atmosferycznego i wciągnięciu go do płuc
• wymiany gazowej zachodzącej w płucach – ze świeżego powietrza atmosferycznego wciągniętego w czasie wdechu w pęcherzykach płucnych pobierany jest tlen, następnie transportowany z krwią do tkanek. W jego miejsce dostaje się z krwi dwutlenek węgla powstały w czasie przemian metabolicznych
• fazy wydechu – polegającej na opróżnianiu płuc i wydalaniu dzięki temu zużytego powietrza ubogiego w tlen i bogatego w dwutlenek węgla.

Jedyną fazą czynną jest faza wdechu, wymagająca udziału mięśni oddechowych.

Jak powietrze dociera do płuc?

Mięśnie oddechowe, kurcząc się, powodują zwiększanie objętości klatki piersiowej, co wytwarza w jej wnętrzu podciśnienie. Dzięki temu następuje napływ powietrza atmosferycznego do płuc.
Głównym mięśniem oddechowym jest przepona. To płaski mięsień rozpięty między żebrami w dolnej części klatki piersiowej i oddzielający klatkę piersiową od jamy brzusznej. W spoczynku przy końcu wydechu, przepona jest rozciągnięta i uwypukla się do wnętrza klatki piersiowej. Skurcz przepony powoduje jej spłaszczenie, co następnie przesuwa w dół narządy jamy brzusznej. A także zwiększa objętość klatki piersiowej, powodując wdech.

Rola przepony w oddychaniu

W czasie normalnego oddychania przepona odpowiedzialna jest aż za 75% zmiany objętości klatki piersiowej. Za pozostałe 25% odpowiedzialne są dodatkowe mięśnie oddechowe – mięśnie międzyżebrowe, mięśnie szyi itp. W czasie spokojnego oddychania mięsień przepony z zupełności wystarcza do prawidłowej wentylacji płuc.

Podsumowanie

Powietrze przechodzi przez usta, nos, gardło, krtań, tchawicę i oskrzela coraz mniejszego kalibru aż do pęcherzyków płucnych . Wymiana gazowa zachodzi jedynie w pęcherzykach płucnych a wyższe piętra układu oddechowego stanowią jedynie „kanał” doprowadzający powietrze do pęcherzyków. Drogi oddechowe mają oczywiście swoje niezwykle istotne funkcje, takie jak ogrzewanie i nawilżanie powietrza wdechowego czy ochrona przed infekcjami.

dr n. med. Zbigniew Szkulmowsk, specjalista anestezjologii i intensywnej terapii

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.