Demencja, Choroba Alzheimera, otępienie - przyczyny zaburzeń snu

Sen to regeneracja, czas na ładowanie akumulatorów na cały dzień. Zdarza się jednak, że jego jakość pozostawia wiele do życzenia. Szczególnie trudne bywa zdiagnozowanie przyczyn zaburzeń snu i ich rozwiązanie u osób cierpiących na choroby demencyjne, otępienie, Chorobę Alzheimera. Jakie mogą być przyczyny kłopotów ze snem u tych pacjentów? Kilka – w wywiadach w ramach akcji Damy Radę – podpowiadają Teepa Snow i Heather Jonhson.

Z wiekiem coraz trudniej o dobry, nieprzerwany sen i niewybudzanie się w nocy. Na przykład dzieci i młodzi ludzie często potrafią spać nie zwracając uwagi na czynniki zewnętrzne takie jak światło czy hałas. Osoby starsze są na nie wrażliwe. W wywiadzie dla Fundacji Damy Radę mówiła o tym jakiś czas temu Heather Jonhson, pielęgniarka i specjalistka w zespole Empira, powołując się na badania Harvard Medical School z 2010 roku, w których nazwano 10 czynników zaburzających sen w miejscach dużych skupisk ludzi takich jak szpitale czy domy opieki.

Najważniejsze czynniki zaburzające sen

– Poprosiliśmy członków tych społeczności, aby wskazali 10 najważniejszych przyczyn powodujących zaburzenia snu oraz o wprowadzenie pewnych działań w odpowiedzi na występujące zaburzenia snu – opowiada Heather Johnson. Za najważniejsze, ale również najbardziej oczywiste czynniki zaburzające sen pacjenci uznawali:

• Hałas związany z działalnością oddziałów (rozmowy personelu, alarmy)
• Światło – niedobór w dzień i nadmiar w nocy: – Wiemy, że światło wpływa na nasze ciało, mówiąc mu, kiedy ma się obudzić, a kiedy spać. Osoby przebywające w domach opieki nie otrzymują podczas dnia odpowiedniej porcji światła słonecznego, które ułatwiłoby im zasypianie wieczorem. Z drugiej strony, narażone są na zbyt dużą ekspozycję na światło w porze nocnej, co zaburza ich sen – tłumaczy Heather Johnson
• Drzemki w dzień – choć nie są zupełnie zakazane, okazuje się, że drzemka trwająca dłużej niż pół godziny może istotnie wpływać na funkcjonowanie podopiecznego. Dłuższe drzemki mogą powodować zaspanie i wiążącą się z nim dezorientację, ospałość, przytłumienie. – Dłuższa drzemka nie pozwala wyspać się ciału w nocy – konkluduje Heather Johnson
• Nietrzymanie moczu – nocne wstawanie, przebieranie nie sprzyja zdrowemu snowi
• Dieta – ona również odgrywa znaczącą rolę przy zaburzeniach snu. Produkty z wysoką zawartością soli powinno się jeść na początek dnia, podobnie produkty zawierające kofeinę. Pokarmy sprzyjające zasypianiu i utrzymaniu snu to np. banany – bo zawierają melatoninę i potas – naturalny środek rozluźniający układ krwionośny. – Potas pomaga trochę uspokoić pracę serca przed snem, orzechy, produkty z wiśni (zawierają melatoninę) – wymienia Heather Jonhson.

Teepa Snow: Dlaczego chory się wybudza?

O kłopotach ze snem w chorobach demencyjnych mówi także Teepa Snow. Jej zdaniem, najpierw warto odpowiedzieć na pytania o dotychczasową rutynę naszego podopiecznego:

• czy kładzie się o tej samej porze co zawsze?
• czy sypia tak długo jak wcześniej?
• a może zmieniło się jego kolacyjne menu?
• czy zmienił się zestaw lub pory przyjmowania leków?

– Może się zdarzyć, że sporo zjem na śniadanie, tak sobie na obiad, ale w porze kolacji nie mam apetytu, bo niepokoję się bardziej pójściem gdzieś lub zrobieniem czegoś. Jestem zmęczony, nie mogę się uspokoić, więc nie jem – tłumaczy Teepa Snow. W takich okolicznościach głód lub pragnienie mogą dać o sobie znać w środku nocy. – Podopieczny może się obudzić bo jego mózg i ciało są głodne. A potem trudno mu z powrotem zasnąć – dodaje Teepa Snow.

Problemy ze snem podopiecznego – właściwa reakcja opiekuna

Jak powinien postępować opiekun w sytuacji, gdy podopieczny wybudza się w nocy? Spróbować dociec, gdzie leży przyczyna. Kłótnia, eskalowanie nerwowej atmosfery, próba skłonienia do połknięcia tabletek nasennych niekoniecznie muszą się sprawdzić. zatem po pierwsze i staramy się uniknąć nocnego lęku, bo wtedy chorzy nie potrafią się uspokoić i ponownie zasnąć.

Zdaniem Teepy Snow warto spróbować pójść tropem podstawowych potrzeb… np. jeśli chodzi o głód – zaoferować podopiecznemu przekąskę. Taką która składa się ze złożonych węglowodanów i białka. Te pierwsze mają pomóc z powrotem zasnąć, drugie odżywić i utrzymać sen.

Warto także upewnić się, że chorego nie budzi ból. A może chory budzi się i chce wyjść, na przykład jest zaniepokojony faktem, że spóźni się do pracy? W takiej sytuacji można np. zaoferować mu coś ciepłego picia, dać do poczytania gazetę i zaczekać aż znowu zaśnie – w fotelu lub na kanapie. Czasami jednak nawet największy spryt i dociekliwość opiekuna nie wystarczą.

Czasami chory nie potrafi utrzymać snu

– W wielu rodzajach otępienia, np. z ciałami Lewy’ego, występuje niezdolność do powrotu do snu w nocy. W tej chorobie należy się przygotować na przerywany sen w nocy, lepszy sen w dzień. Ci chorzy w nocy nie utrzymają snu, bo nie mogą nocą spać. Połowa z nich nie osiąga fazy REM snu. To po prostu niemożliwe – tłumaczy Teepa Snow.

Wówczas warto rozważyć dodatkową pomoc. – Podejście do konkretnej osoby zależy od tego, czy stan jest ostry czy przewlekły, ale lepiej to rozwiązać. Brak snu dla obu stron jest bardzo niekorzystny – podsumowała Teepa Snow.

Źródła:

1. https://www.youtube.com/watch?v=y4WCArSKiiQ
2. https://www.youtube.com/watch?v=QdPVkpU3DzM

Czytaj także: Jak przystosować mieszkanie do potrzeb osoby z demencją

Dziękujemy, że przeczytałaś/eś do końca nasz artykuł. Jeżeli Cię zainteresował, to bądź na bieżąco i dołącz do grona obserwujących nasze profile społecznościowe. Obserwuj Facebook, Obserwuj Instagram.